{275}{320}Byłem na Agenda 2000
{338}{422}i eee, był tam również Craig Mundie,
{422}{515}który jest jakimś wysoko postawionym kolesiem w Microsofcie,
{530}{635}Chyba ee, wice-prezes produktów konsumenckich lub coś w tym stylu.
{635}{719}I eee, właściwie to go nie spotkałem,
{724}{835}Ja, ja, ja, eee, zderzyłem się z nim... w windzie... w windzie
{838}{958}I eee, spojrzałem na jego plakietkę i powiedziałem, "Ooo, widzę, że pracujesz dla Microsoftu."
{973}{1078}On spojrzał na mnie i powiedział, "A tak, a ty co robisz?"
{1081}{1168}Zdawało mi się, że chce mnie po prostu spławić,
{1171}{1264}To znaczy, tu jest archetyp, no wiecie, faceta w garniturze,
{1279}{1324}który patrzy na niechlujnego hakera,
{1342}{1420}Spojrzałem więc na niego i powiedziałem,
{1420}{1477}"Jestem twoim najgorszym koszmarem."
{1483}{1591}Wonderview Productions PREZENTUJE
{1591}{1711}FILM J.T.S. Moore
{1752}{1899}REVOLUTION OS
{1950}{2016}Przez większość swojej krótkiej, lecz barwnej historii,
{2016}{2076}przemysł komputerowy był zdominowany
{2076}{2133}przez system operacyjny Windows.
{2133}{2193}Lecz to może wkrótce ulec zmianie,
{2193}{2280}ponieważ Windows napotkał na silną konkurencję od Linuksa
{2322}{2373}Dolina Krzemowa na długo była miejscem
{2373}{2433}gdzie rozwijała się nowa technologia,
{2442}{2547}gdzie zakładało się nowe firmy i stawało się bardzo bogatym.
{2550}{2622}Teraz Dolina jest linią frontu rewolucji
{2628}{2709}walczącej za najbardziej niewłaściwymi politycznie ideami:
{2723}{2762}wolności indywidualnej
{2783}{2831}W dzień i w nocy, luźne zbiorowisko
{2837}{2897}hackerów i programistów przerzuca kawałeczki
{2900}{2981}kodu komputerowego po świecie, budując narzędzia
{2993}{3047}aby uwolnić użytkowników komputerów
{3056}{3125}używając otwartych informacji oraz swobodnej wymiany technologii
{3125}{3167}aby osiągnąć swe cele.
{3167}{3245}Ta rewolucja rozpoczęła się w latach 80-tych poprzez
{3245}{3326}Ruch Wolnego Oprogramowania oraz projekt GNU.
{3326}{3377}Teraz najczęściej jest kojarzony
{3386}{3485}z Linuksem i Ruchem Otwartych Źródeł.
{3497}{3575}Czym jest Linux?
{3575}{3647}Mamy jeden sektor, który dziś idzie w górę.
{3647}{3710}To sektor związany z Linuksem.
{3709}{3772}Pomyślałem, że to może być dobra okazja, żeby powiedzieć,
{3781}{3832}"Czym jest Linux?"
{3838}{3868}Odpowiem dla was na to pytanie.
{3871}{3901}Wielu z was zapewne już to wie,
{3901}{3946}ale Jest 12 milionów użytkowników
{3955}{4054}Komputerowy system operacyjny rozwijany przez setki
{4054}{4111}programistów współpracujących przez Internet
{4111}{4168}Wyzwanie dla Microsoft Windows NT
{4171}{4216}Bardzo popularny ze względu na jego prędkość
{4246}{4285}i o to chodzi w tym całym szaleństwie
{4336}{4402}Żeby wyjaśnić, czym jest Linux, najpierw należałoby
{4402}{4462}wyjaśnić, czym jest system operacyjny.
{4462}{4537}I... w systemach operacyjnych chodzi o to... że... to znaczy...
{4537}{4618}nie powinieneś nigdy go zobaczyć.
{4618}{4669}Ponieważ...
{4669}{4735}nikt tak naprawdę nie używa systemu operacyjnego,
{4746}{4830}ludzie używają... programów... na swoich komputerach
{4830}{4890}I jedynym zadaniem należącym do
{4902}{5010}systemu operacyjnego to pomóc tym programom w pracy.
{5019}{5118}System operacyjny nigdy nie robi czegokolwiek sam z siebie
{5124}{5196}Czeka tylko, aż inne programy
{5196}{5265}zapytają o jakieś zasoby lub,
{5274}{5373}lub, poproszą o jakiś plik na dysku
{5379}{5430}albo poproszą o
{5430}{5484}połączenie ich z zewnętrznym światem.
{5490}{5568}I wtedy system operacyjny pojawia się i
{5568}{5676}stara się uczynić łatwiejszym pisanie programów.
{5676}{5775}I, czym są Otwarte Źródła?
{5774}{5864}Otwarte Źródła to sposób, w jaki ludzie mogą współpracować
{5873}{6035}przy tworzeniu oprogramowania bez bycia obciążonym wszelkimi problemami własności intelektualnej,
{6035}{6170}konieczności negocjowania kontraktów za każdym razem, gdy kupujesz nowe oprogramowanie,
{6179}{6248}posiadania wielkiej ilości prawników.
{6248}{6344}W ogólności, chcemy tylko, żeby oprogramowanie działało
{6356}{6398}i chcemy, żeby każdy
{6398}{6491}mógł zgłaszać poprawki, etc..
{6518}{6584}Więc poświęcamy część
{6584}{6641}praw własności intelektualnej
{6644}{6719}i po prostu pozwalamy całemu światu używać naszego oprogramowania.
{6778}{6817}Zanim mógł powstać Linux,
{6820}{6919}Był Richard Stallman i Ruch Wolnego Oprogramowania.
{6928}{7009}Myśli się o Richardzie Stallmanie jako o...
{7042}{7123}wielkim filozofie, tak.
{7123}{7177}A o mnie, jak o inżynierze.
{7213}{7315}Richard Stallman jest założycielem Ruchu Wolnego Oprogramowania.
{7327}{7423}Przez jego wysiłki, mające na celu zbudowanie systemu operacyjnego GNU
{7426}{7540}Stworzył podstawy prawne, filozoficzne oraz technologiczne
{7540}{7597}dla Ruchu Wolnego Oprogramowania.
{7597}{7645}Bez tego wkładu,
{7645}{7720}jest mało możliwe, żeby Linux i Otwarte Źródła
{7719}{7782}wyewoluowałyby do dzisiejszej postaci
{7803}{7923}Przyłączyłem się do Laboratorium Sztucznej Inteligencji MIT w 1971,
{7932}{8052}Przyłączyłem się do... prosperującej społeczności hackerów,
{8073}{8112}ludzi, którzy kochali programowanie,
{8112}{8211}kochali badać, co są w stanie zrobić z komputerami.
{8217}{8313}I stworzyli kompletny system operacyjny,
{8313}{8388}napisany w całości tam.
{8391}{8466}Stałem się częścią zespołu, który
{8472}{8574}ulepszał ten system, dodawał nowe funkcje.
{8574}{8694}To była moja praca, kochałem ją, wszyscy ją kochaliśmy. Właśnie dlatego to robiliśmy.
{8711}{8804}I... nazwaliśmy nasz system
{8804}{8879}"Niekompatybilny System z Podziałem Czasu"
{8897}{8939}co jest przykładem
{8939}{8969}rozrywkowego ducha
{8981}{9038}który jest częścią hackera.
{9044}{9137}Hackerzy to ludzie, których bawi zabawna pomysłowość.
{9161}{9236}Zaczęło dziać się źle, gdy
{9236}{9341}zewnętrzny świat zaczął naciskać na nas, żebyśmy mieli hasła.
{9344}{9440}Nie mieliśmy żadnych haseł na naszym komputerze.
{9446}{9506}Powód był taki, że hackerzy,
{9506}{9575}którzy oryginalnie zaprojektowali ten system,
{9575}{9752}rozumieli, że hasła są sposobem, za pomocą którego administrator może kontrolować użytkowników.
{9754}{9826}Nie chcieli tworzyć narzędzi,
{9835}{9937}rozumiecie, zamków i kluczy dla administratorów, żeby mogli ich kontrolować,
{9946}{10009}więc po prostu nie zrobili tego. Nie wprowadzili takiej funkcji.
{10039}{10135}Mieliśmy taką filozofię, że każdy siedzący przy komputerze
{10138}{10210}powinien być w stanie zrobić wszystko, co chce,
{10225}{10375}a ktoś inny, kto był tam wczoraj, nie powinien kontrolować tego, co robisz dziś.
{10375}{10489}Kiedy wprowadzili hasła do jednej z maszyn w MIT
{10525}{10585}nie podobało się to mnie i innym hackerom,
{10585}{10705}Postanowiłem spróbować zrobić wywrotowego hacka. [clears throat]
{10728}{10791}Domyśliłem się, jak rozszyfrować hasła,
{10791}{10893}więc patrząc na bazę danych zakodowanych haseł
{10893}{10998}mogłem domyślić się, co dana osoba powinna wpisać, żeby się zalogować
{11013}{11085}Więc wysłałem następujące wiadomości do ludzi:
{11094}{11187}"Witaj. Widzę, że wybrałeś hasło blahblah,
{11193}{11259}jakiekolwiek to było. Może byś zrobił dokładnie to, co ja,
{11274}{11334}i wpisał po prostu Enter jako swoje hasło,
{11334}{11424}jest dużo prostsze, łatwiejsze do wpisania".
{11439}{11544}I... za pomocą tej wiadomości oczywiście
{11544}{11649}w domyśle mówiłem im, że bezpieczeństwo było tylko żartem.
{11658}{11778}W każdym razie, dodatkowo wpuszczałem ich przez ten hack.
{11792}{11903}W końcu jedna piąta użytkowników tego komputera razem ze mną
{11906}{12008}używała wyłącznie Enter jako swoje hasło.
{12008}{12101}[ Gdzie powstały idee, które doprowadziły do powstania świata Otwartych Źródeł?
{12104}{12164}Jak się to zaczęło? Kto to zaczął? ]
{12167}{12287}Właściwie zaczęło się wraz z powstaniem komputerów, ponieważ w tamtych czasach
{12293}{12380}oprogramowanie było po prostu rozdawane między ludźmi.
{12383}{12530}Wydaje mi się, że dopiero w późnych latach 70-tych lub wczesnych 80-tych,
{12548}{12653}ludzie zaczęli zamykać swoje oprogramowanie,
{12653}{12749}I mówić, "Nie, nigdy nie możesz spojrzeć na kod źródłowy.
{12757}{12856}Nie możesz zmienić oprogramowania, nawet, gdy jest to konieczne
{12859}{12946}dla ciebie, żeby to poprawić, dla twoich własnych zastosowań"
{12967}{13087}I... właściwie, można trochę winić Microsoft,
{13093}{13213}To jedni z głównych pionierów modelu własnościowego oprogramowania.
{13225}{13291}W połowie lat 70-tych, grupa hackerów
{13294}{13432}i hobbistów komputerowych w Dolinie Krzemowej założyła "Domowy Klub Komputerowy".
{13447}{13552}W liście z 31 stycznia 1976 roku,
{13552}{13633}Bill Gates, który niedawno założył Microsoft,
{13642}{13687}napisał otwarty list do społeczności,
{13701}{13884}gdzie podawał punkt po punkcie argumenty za względnie nowym konceptem własnościowych programów.
{13890}{14022}Do tego momentu użytkownicy komputerów przekazywali innym oprogramowanie do woli,
{14031}{14106}nie myśląc zbyt dużo o jego własności.
{14121}{14199}W swoim "Otwartym Liście do Hobbistów", Bill Gates pisze,
{14211}{14280}"Według mnie, najważniejszą sprawą na hobbistycznym rynku na dzień dzisiejszy
{14283}{14373}jest brak dobrych kursów, książek i samego oprogramowania.
{14376}{14469}Bez dobrego oprogramowania i właściciela, który potrafi programować,
{14475}{14535}Komputer hobbistyczny jest zmarnowany.
{14535}{14616}Czy dla rynku hobbistycznego będzie pisane dobre oprogramowanie?"
{14628}{14703}Gates pisze dalej, "Opinie, które otrzymaliśmy od
{14702}{14804}setek ludzi, którzy używają BASICa, wszystkie były pozytywne.
{14804}{14870}Jednak jasne były dwie zaskakujące rzeczy.
{14870}{14960}1) Większość tych "użytkowników" nigdy nie kupiło BASICa, oraz
{14960}{15050}2) Ilość zysków, jakie otrzymaliśmy za sprzedaż dla hobbistów,
{15050}{15170}oznacza, że zarabialiśmy za czas spędzony nad Altair BASICem mniej niż dwa dolary za godzinę.
{15170}{15206}Dlaczego tak jest?
{15206}{15281}Większość hobbistów zapewne jest świadoma,
{15281}{15344}większość z was kradnie swoje oprogramowanie.
{15344}{15431}Za sprzęt trzeba zapłacić, lecz oprogramowanie to coś do dzielenia się.
{15431}{15500}Kogo obchodzi, czy ludzie, którzy nad nim pracowali, dostaną zapłatę?
{15500}{15542}Czy to jest uczciwe?
{15542}{15605}To, czego nie robicie, kradnąc oprogramowanie,
{15605}{15680}to powrót do MITS ze względu na problem, który mogliście mieć
{15680}{15743}MITS nie zarabia na sprzedaży oprogramowania.
{15742}{15832}To, co robicie, uniemożliwia powstanie dobrego oprogramowania.
{15844}{15913}Kogo stać na wykonanie profesjonalnej pracy za nic?
{15922}{16003}Jaki hobbista może włożyć trzy osobo-lata w programowanie,
{16003}{16111}znalezienie błędów, udokumentowanie produktu i dystrybucję za darmo?
{16111}{16138}Faktem jest, że
{16138}{16246}nikt poza nami nie zainwestował większej ilości pieniędzy w oprogramowanie hobbistyczne.
{16246}{16324}A co z ludźmi, którzy redystrybutują Altair BASICa?
{16324}{16393}Czy zarabiają oni na hobbistycznym oprogramowaniu?
{16393}{16498}Tak, lecz ci, z którymi mamy kontakt, mogą w końcu przegrać.
{16498}{16561}To oni dają hobbistom złe imię,
{16561}{16663}i powinni być wykopani z każdego spotkania, na którym się pojawią.
{16663}{16750}Cieszyłbym się z listów od kogokolwiek, kto chciałby zapłacić,
{16749}{16803}bądź ma jakieś sugestie lub komentarze.
{16803}{16923}Podpisano: Bill Gates, General partner, Micro-Soft.
{16935}{17046}W poźnych latach 70-tych i wczesnych 80-tych, Richard Stallman
{17046}{17145}prowadził badania nad sztuczną inteligencją
{17145}{17223}w Laboratorium Sztucznej Inteligencji MIT.
{17223}{17292}Richard miał sporo negatywnych doświadczeń
{17292}{17352}podczas tego okresu, które zraziły go
{17352}{17415}do całego pomysłu komercyjnego oprogramowania.
{17415}{17463}[ takie jak? ]
{17463}{17583}eee... korzystał z oprogramowania pewnej spółki, trzeba było je poprawić, lecz było zamknięte.
{17604}{17724}Spółka, która posiadała ten kod, nie pozwoliła mu wykonać poprawki,
{17744}{17807}mimo, iż byłoby to dla niej korzystne.
{17807}{17894}I przez to byłem w dylemacie moralnym, rozumiecie?
{17897}{18065}Żeby mieć w tym czasie jeden z nowocześniejszych komputerów, a były to wczesne lata 80-te,
{18080}{18164}należało było zdobyć zamknięty system operacyjny.
{18167}{18254}Deweloperzy tych systemów nie dzielili się z innymi,
{18257}{18317}chcieli kontrolować użytkowników,
{18320}{18374}zdominować ich, wprowadzać ograniczenia.
{18389}{18452}Żeby dostać system,
{18455}{18557}należało podpisać obietnicę, że nie podzielisz się nim z nikim.
{18560}{18674}Dla mnie była to obietnica bycia złą osobą,
{18674}{18725}zdradzenia reszty świata,
{18727}{18844}odcięcia się od społeczności, od współpracującej zbiorowości.
{18880}{19000}Już doświadczyłem, co się działo, gdy inni ludzie robili to nam,
{19000}{19045}gdy nie chcieli się z nami dzielić,
{19048}{19126}ponieważ podpisali te kontrakty.
{19129}{19183}To krzywdziło całe laboratorium,
{19186}{19267}nie pozwalało nam wykonywać użytecznych rzeczy.
{19270}{19339}Po prostu nie miałem zamiaru tego robić.
{19342}{19462}Pomyślałem, "To jest złe! Nie będę żyć w ten sposób".
{19468}{19588}Przez takie doświadczenia wykształcił w sobie wrogość
{19591}{19669}dla pomysłu własności intelektualnej i oprogramowania.
{19672}{19780}Doprowadziło to do powstania Fundacji Wolnego Oprogramowania.
{19782}{19917}Szukałem więc innej alternatywy i wtedy zrozumiałem:
{19920}{19965}Byłem deweloperem systemów operacyjnych.
{19968}{20079}Mógłbym stworzyć kolejny system operacyjny,
{20085}{20193}A wtedy, jako autor, polecić wszystkim dzielenie się nim.
{20196}{20307}Powiedzieć wszystkim, "Chodźcie i bierzcie, używajcie tego, stwórzcie nową społeczność".
{20337}{20466}Nie tylko mógłbym stworzyć sposób dla siebie, żeby pracować na komputerze bez
{20469}{20565}zdradzania innych ludzi, lecz dałbym też tą możliwość wszystkim innym.
{20568}{20655}Każdy miałby sposób na ucieczkę od tego dylematu moralnego.
{20699}{20798}W ten sposób zrozumiałem, co powinienem zrobić ze swoim życiem.
{20810}{20930}Zacząłem projekt w styczniu roku 1984.
{20933}{21014}Wtedy zrezygnowałem z pracy w MIT,
{21017}{21131}aby zacząć rozwijać system operacyjny GNU.
{21161}{21260}Teraz powinienem wyjaśnić, że nazwa GNU to hack.
{21266}{21350}Dlatego, że jest to rekursywny akronim.
{21362}{21452}Oznacza "GNU's Not Unix" (GNU Nie Jest Uniksem).
{21455}{21548}Jak widać, "G" w "GNU" oznacza "GNU".
{21548}{21611}Nazwa oznaczała, że
{21611}{21746}rozwijam system operacyjny podobny do systemu Unix,
{21745}{21817}ale który nie jest systemem Unix.
{21817}{21862}To był inny system.
{21862}{21934}Musieliśmy pisać go całkowicie od zera,
{21934}{21991}ponieważ Unix był zamknięty.
{21994}{22048}Nie mogliśmy dzielić się Uniksem,
{22051}{22159}Nie mogliśmy używać Uniksa. Był bezużyteczny dla społeczności.
{22162}{22267}Więc musieliśmy napisać dla niego zamiennik.
{22315}{22351}W latach 80-tych,
{22354}{22429}gdy Richard Stallman budował projekt GNU,
{22435}{22537}informatycy z Uniwersytetu Kalifornii w Berkeley
{22540}{22609}tworzyli swój własny darmowy system operacyjny.
{22618}{22693}Znany był jako Berkeley Unix, albo BSD.
{22695}{22812}Oparty był na jądrze Uniksa, który był licencjonowany od AT&T.
{22815}{22956}Ze względu na problemy prawne z AT&T i na fragmentację kodu źródłowego,
{22962}{23070}hackerzy i inni użytkownicy spoza instytucji adaptowali go powoli.
{23076}{23196}Unix składa się z dużej ilości osobnych programów,
{23208}{23259}które komunikują się ze sobą nawzajem.
{23262}{23349}Musieliśmy więc wymienić te programy jeden po jednym.
{23352}{23463}Więc zacząłem od pisania zamiennika dla jednego programu,
{23466}{23520}potem kolejnego, i kolejnego,
{23523}{23574}i wtedy ludzie zaczęli przyłączać się do mnie,
{23577}{23685}gdyż napisałem ogłoszenie zachęcające innych do przyłączenia,
{23687}{23735}żeby pomogli w pisaniu tych programów.
{23744}{23966}I, eee... w okolicach roku 1991, wymieniliśmy właściwie wszystkie.
{23981}{24020}[ Jakie z tych programów ... ]
{24023}{24116}Więc... musieliśmy... żeby mieć kompletny system,
{24119}{24227}trzeba mieć jądro, które jest programem, który
{24230}{24314}przydziela zasoby do wszystkich innych programów,
{24320}{24419}potrzebujesz kompilator, który tłumaczy program
{24422}{24581}z czytelnego kodu źródłowego, który może być zrozumiany przez programistów, do postaci liczb,
{24584}{24713}tajemniczych liczb, które komputer rozumie.
{24715}{24790}Potrzeba innych programów razem z kompilatorem, aby tego dokonać.
{24790}{24823}Potrzeba debuggera.
{24826}{24874}Potrzeba edytora tekstu.
{24877}{24910}Potrzeba formaterów tekstu.
{24913}{24967}Potrzeba oprogramowania pocztowego...
{24970}{25009}Potrzeba masę różnych rzeczy.
{25012}{25120}W systemie uniksowym potrzeba setek programów.
{25132}{25180}Widziałem ogłoszenie Stallmana.
{25183}{25282}Spotkałem go w lutym 1987.
{25285}{25420}Miał dać pięciodniowe seminarium o Emacsie w naszej firmie.
{25423}{25501}Podczas dnia wyjaśniał on
{25504}{25567}nowe sposoby myślenia o Emacsie,
{25570}{25660}nowe sposoby ulepszania go, rozszerzania, i użycia kodu źródłowego Emacsa
{25677}{25716}do lepszych lub gorszych zastosowań.
{25719}{25815}Lecz wieczorem pracował aktywnie nad tym kompilatorem,
{25818}{25887}jeszcze go nie opublikował,
{25890}{25998}więc był lekko, eee, ostrożny,
{26001}{26073}jeśli chodzi o osoby, które mogły zobaczyć ten kod.
{26076}{26178}Byłem bardzo chętny, i kiedy opublikował go w lipcu,
{26181}{26229}natychmiast go ściągnąłem.
{26235}{26277}Ja... bawiłem się nim.
{26280}{26346}Dostałem od niego troszkę wskazówek.
{26352}{26400}I kiedy odesłałem mu kod źródłowy,
{26403}{26439}był bardzo,
{26442}{26583}eee, zdumiony, że byłem w stanie tak szybko zrozumieć jego technologię.
{26589}{26733}Kiedy pracowaliśmy nad czymś w Stanford lub uniwersytecie,
{26735}{26789}dostawaliśmy przez większość czasu,
{26792}{26909}pracowaliśmy na maszynach od Digital Equipment lub Suna, głównie od Suna.
{26915}{26960}Gdy dostawaliśmy maszynę Suna,
{26966}{27098}pierwszą rzeczą, którą robiliśmy, było spędzanie całych dni
{27101}{27221}na ściąganiu oprogramowania GNU z Internetu,
{27224}{27296}budowaniu i instalowaniu go na tej maszynie.
{27302}{27407}Najważniejszą rzeczą w GNU było to, że jest to wolne oprogramowanie.
{27419}{27524}A termin "Free Software" mówi nie o cenie, lecz o wolności.
{27530}{27599}Myśl o wolności wyrazu, nie darmowym piwie.
{27629}{27698}Swobody, o których mówię,
{27697}{27787}to swoboda wykonywania zmian, jeśli chcesz to robić,
{27790}{27871}albo zatrudnienia kogoś do wykonania zmian dla ciebie
{27874}{27937}jeśli używasz oprogramowania dla swojego biznesu,
{27940}{28051}swoboda redystrybutowania kopii, dzielenia się z innymi ludźmi,
{28054}{28147}wykonywania ulepszeń i publikowania ich,
{28150}{28237}aby inni ludzie też mogli z nich skorzystać.
{28240}{28354}To są wolności, które odróżniają oprogramowanie wolne od nie-wolnego.
{28363}{28477}To są wolności, dzięki którym ludzie mogą utworzyć społeczność.
{28480}{28525}Jeśli nie masz tych wolności,
{28525}{28609}jesteście dzieleni i dominowani przez kogoś.
{28639}{28732}Moje pierwsze doświadczenie z kontrybucją dla wolnego oprogramowania
{28731}{28851}nastąpiło w późnym 1989, wczesnym 1990.
{28857}{28947}Pracowałem jako student w Uniwersytecie Stanford
{28953}{29019}nad narzędziami Projektowania Wspomaganego Komputerowo (CAD).
{29022}{29085}Jednym z elementów, które potrzebowałem, był program
{29088}{29136}zwany generatorem parserów.
{29145}{29205}Fundacja Wolnego Oprogramowania sterowana
{29208}{29310}przez Richarda Stallmana stworzyła doskonałe narzędzie "bison".
{29316}{29433}Potrzebowałem narzędzia działającego z C++. Bison działał z C.
{29448}{29544}Zmodyfikowałem bisona, aby utworzyć coś nazwanego "bison++".
{29547}{29622}Potężne uczucie siły daje możliwość
{29625}{29718}wzięcia dostępnego kawałka oprogramowania
{29720}{29855}i stworzenie czegoś potrzebnego poprzez modyfikacje w bardzo krótkim okresie czasu.
{29861}{29933}Umieściłem go w Internecie
{29936}{29987}i byłem zaskoczony wielką ilością ludzi,
{29990}{30047}która go ściągnęła i zaczęła używać.
{30050}{30170}Pamiętam, jak odbywałem rozmowy kwalifikacyjne,
{30179}{30263}W pewnych okresach czasu chciałem po prostu dostać pracę.
{30269}{30323}Poszedłem na rozmowę kwalifikacyjną.
{30326}{30368}Rozmawiałem z jedną z osób,
{30371}{30455}zaczałem pytać się ich o użyte narzędzia.
{30458}{30530}Powiedzieli, "Jej, używaliśmy bison++!"
{30533}{30602}a ja odpowiedziałem, "Hej, jestem autorem bison++!"
{30608}{30743}Prawa autorskie dotyczą również Wolnego Oprogramowania.
{30745}{30823}Wolne programy posiadają właściciela.
{30826}{30859}Mają również licencję.
{30862}{30916}Nie są również w public domain.
{30919}{30997}Jeśli umieści się oprogramowanie w public domain,
{31000}{31096}ktoś inny może wykonać odrobinkę zmian
{31099}{31186}i wykonać pakiet oprogramowania własnościowego,
{31189}{31273}co oznacza, że użytkownicy pracowaliby na naszym oprogramowaniu,
{31276}{31363}lecz nie mieliby wolności współpracy i dzielenia się.
{31384}{31495}Aby zapobiec temu, używamy techniki, którą nazywamy "lewem autorskim".
{31504}{31600}Pomysłem "lewa autorskiego" jest uczynienie go "prawem autorskim" odwróconym do góry nogami.
{31624}{31675}Mówimy, że
{31677}{31734}te oprogramowanie jest chronione prawami autorskimi
{31737}{31866}i my, autorzy, dajemy ci pozwolenie na redystrybucję kopii,
{31869}{31914}dajemy ci pozwolenie na zmiany,
{31917}{31965}dajemy ci pozwolenie na dodawanie do niego.
{31968}{32019}Lecz kiedy dystrybutujesz je,
{32022}{32133}musi to nastąpić na tych zasadach, nie żadnych innych.
{32136}{32202}Więc ktokolwiek dostanie je od ciebie,
{32205}{32364}dostanie też wolność współpracy z innymi ludźmi, jeśli chce.
{32367}{32472}A więc, gdziekolwiek pójdzie samo oprogramowanie,
{32475}{32523}wolność pójdzie za nim.
{32526}{32595}I staje się niezbywalnym prawem
{32628}{32706}prawo współpracy i tworzenia społeczności.
{32711}{32810}[ więc, jak to było z tą licencją... ]
{32813}{32873}"Lewo autorskie" było ogólnym pomysłem,
{32876}{32966}aby z niego skorzystać, należało mieć jego specyficzny przykład.
{32969}{33080}Specyficznym przykladem, jaki używamy dla większości oprogramowania GNU
{33083}{33170}jest Ogólna Licencja Publiczna GNU (GNU GPL),
{33173}{33293}szczególny dokument prawny, który realizuje zadanie.
{33302}{33383}Mnóstwo innych ludzi używa tej samej licencji, przykładowo,
{33386}{33488}Linus Torvalds użył tej licencji również dla Linuksa.
{33518}{33623}Licencją, którą użyłem, jest Ogólna Licencja Publiczna GNU.
{33626}{33683}Ta, którą napisał Richard Stallman.
{33685}{33802}Sądzę, że jest to naprawdę wspaniały dar.
{33805}{33925}Jest to jedna z niewielu licencji na oprogramowanie, która została napisana
{33934}{34036}z punktu widzenia społeczności, nie zaś
{34039}{34153}z punktu widzenia, eee, chronienia jakiejś firmy,
{34156}{34321}albo, jak to jest z licencjami MIT i BSD,
{34327}{34438}dopełnienie celów programu grantu rządowego.
{34441}{34531}GPL jest pod tym względem naprawdę szczególna.
{34534}{34636}To nie jest tylko licencja. To cała filozofia, która,
{34639}{34729}wydaje mi się, umotywowała całą definicję Otwartych Źródeł.
{34731}{34860}Nie ukrywam, że wiele tego, co robię, wywodzi się od Stallmana.
{34992}{35112}Kluczowym krokiem dla wzrostu GNU/Linuksa i ruchu Wolnego Oprogramowania
{35115}{35223}było powstanie biznesu opartego na tym oprogramowaniu i filozofii.
{35229}{35304}Początek fazy biznesowej nastąpił w
{35307}{35400}Laboratorium Elektroniki na Uniwersytecie Stanford.
{35409}{35508}Laboratorium ERL było miejscem inspiracji dla pierwszego
{35511}{35580}założyciela biznesu GNU/Linuksowego.
{35583}{35643}Właśnie tutaj było ERL.
{35658}{35751}Wejście było właśnie tam, zaraz obok
{35753}{35822}budynku inżynierii elektrycznej McCullougha.
{35825}{35939}Wejdźmy tutaj do środka, teraz wzdłuż korytarza, właśnie tu.
{35969}{36062}Moje biuro było właśnie tutaj.
{36065}{36164}a tam, naprzeciwko, było biuro Michaela Tiemanna.
{36185}{36305}Michael Tiemann stworzył spółkę zwaną Cygnus Software,
{36305}{36452}która miała sprzedawać konsultacje i usługi dotyczące Wolnego Oprogramowania GNU
{36452}{36524}Michaelowi udało się bardzo dobrze z Cygnusem.
{36524}{36644}Spędziłem dużo czasu myśląc o tym,
{36644}{36704}jak mamy zarabiać pieniądze,
{36703}{36763}a w oryginalnym manifeście GNU
{36763}{36853}który jest ostatnim rozdziałem dokumentacji GNU Emacsa,
{36853}{36913}Stallman proponuje wiele różnych
{36913}{36967}możliwych sposobów na zarabianie.
{36967}{37027}Od początków ruchu Wolnego Oprogramowania
{37027}{37063}uważałem, że jest tutaj
{37063}{37123}miejsce na robienie biznesu.
{37123}{37204}Jedną z zalet Wolnego Oprogramowania jest to, że istnieje
{37204}{37303}wolny rynek na każdy rodzaj usługi bądź wsparcia.
{37303}{37363}Więc jeśli używasz oprogramowania w firmie
{37363}{37423}i potrzebujesz dobrego wsparcia,
{37423}{37513}możesz wybierać ludzi, którym chcesz je powierzyć,
{37513}{37573}możesz wybierać firmy... które
{37573}{37663}zarabiają na dostarczaniu wsparcia.
{37662}{37722}Więc będą musieli dać ci dobrej jakości wsparcie,
{37722}{37812}w przeciwnym razie pójdziesz do kogoś innego.
{37812}{37872}Przy własnościowym oprogramowaniu,
{37881}{37962}jest monopol na wsparcie, jest tylko jedna firma,
{37962}{38040}typowo, która posiada kod źródłowy,
{38040}{38097}i tylko oni mogą dać ci wsparcie.
{38115}{38211}Więc zazwyczaj jesteś na łasce monopolu.
{38211}{38280}Tak wygląda sytuacja, przykładowo, z Microsoftem.
{38280}{38379}Więc nie można się dziwić, że ich wsparcie jest tak złe.
{38379}{38427}Korzyści Wolnego Oprogramowania były
{38427}{38508}olbrzymie, lecz koszt wewnętrznego wsparcia
{38526}{38586}powodował, że menedżerzy bardzo się denerwowali,
{38586}{38697}więc moją fundamentalną ideą było, jeśli możemy zbudować model,
{38696}{38816}który może dostarczyć dwa do cztery razy więcej wsparcia
{38816}{38921}i eee, możliwości zawierania umów,
{38921}{38984}niż może dostarczyć wewnętrzny inżynier.
{38984}{39074}I mogliśmy zrobić to przy połowie lub ćwiartce kosztów,
{39074}{39140}które wszak decydują o tym,
{39140}{39188}czy ludzie będą kupować, czy nie.
{39188}{39263}I w okolicach jesieni tego roku, opracowaliśmy
{39263}{39320}już wszystko, kto jest potrzebny
{39320}{39368}w zespole technicznym, jakie
{39368}{39425}będą warunki sprzedaży, jaki
{39425}{39479}będzie kluczowy punkt cenowy, i w końcu
{39479}{39599}założyliśmy firmę w listopadzie 1989.
{39617}{39695}Jedną z najtrudniejszych rzeczy przy zakładaniu naszej spółki
{39694}{39742}było właściwie znalezienie dla niej nazwy.
{39742}{39820}Wyjaśniłem to jednemu z moich przyjaciół
{39820}{39862}"mamy trudności"
{39862}{39937}I odesłał swoją wiadomość e-mail
{39937}{40054}która zawierała masę słów zawierających słowo "GNU".
{40054}{40198}A słowo "Cygnus" było tym, które było najmniej nieprzyjemne i obsceniczne.
{40213}{40288}Mogę spokojnie powiedzieć, że Cygnus
{40297}{40408}był pierwszą firmą specjalizującą się w Wolnym Oprogramowaniu.
{40414}{40513}Cygnus wspierał Wolne Oprogramowanie,
{40513}{40633}wypełnił bardzo ważną niszę, ponieważ mieliśmy to doskonałe oprogramowanie,
{40633}{40753}można było dostać je za nic, lecz nie można było dostać wsparcia - a Cygnus zarabiał
{40758}{40815}na dostarczaniu wsparcia technicznego.
{40815}{40926}Projekt GNU zaczął od budowy kompletu narzędzi,
{40926}{41073}podstawowych programów deweloperskich, jak kompilator języka C, debugger, edytor tekstu,
{41082}{41184}oraz eee, innych przydatnych narzędzi.
{41184}{41319}Intencją projektu było stworzenie jądra, które będzie siedziało pod nimi
{41325}{41397}i będzie centrum systemu operacyjnego.
{41397}{41511}Około roku 1990 udało im się wykonać ten komplet narzędzi,
{41511}{41631}był w szerokim użyciu na wielu wariantach Uniksów.
{41634}{41712}Wciąż jednak nie było wolnego jądra.
{41711}{41831}Jądro było jedną z ostatnich rzeczy, które zaczęliśmy tworzyć,
{41840}{41900}zaczęliśmy całkiem niedawno.
{41930}{42020}I wtedy pojawił się Linus Torvalds.
{42020}{42119}"Linus" czy "Lajnus"? Jak dokładnie, jaką wymowę preferujesz?
{42128}{42206}um.. Kiedy mówię po szwedzku, to jest "Linus";
{42206}{42278}kiedy mówię po fińsku, to "Linus";
{42278}{42332}a gdy mówię po angielsku, to "Lajnus".
{42332}{42416}I zupełnie mnie nie obchodzi, jak ludzie wymawiają moje imię.
{42416}{42500}Ale "Linux" to zawsze "Linux".
{42500}{42632}Stworzył jądro i doprowadził je do działania szybciej, niż my,
{42650}{42725}i sprawił, że pracuje bardzo miło i solidnie.
{42724}{42781}Jego jądro nazywa się "Linux".
{42796}{42892}Początkowy cel był bardzo osobisty.
{42892}{43000}Chciałem móc uruchamiać na moim komputerze podobne środowisko
{43012}{43126}do tego, do którego przyzwyczaiły mnie komputery uniwersyteckie.
{43144}{43306}Nie mogłem znaleźć niczego, co pasowałoby mi.
{43318}{43429}Więc, jako że pracowałem przy komputerach właściwie przez całe życie,
{43429}{43522}zdecydowałem wtedy, że stworzę coś swojego.
{43537}{43657}Większość inspiracji pochodziła od, od SunOSa,
{43674}{43803}Którego, ee, używałem akurat na uniwersytecie.
{43803}{43836}[ Jakim uniwersytecie? ]
{43836}{43887}Uniwersytet w Helsinkach w Finlandii.
{43914}{44049}Od 1991 do koło 1993 trwał właściwie
{44058}{44127}niemowlęcy okres Linuksa.
{44127}{44238}Właśnie wtedy był jakości alpha i beta;
{44238}{44310}był względnie niestabilny.
{44310}{44394}Mimo to był dużo bardziej stabilny
{44394}{44514}od wielu systemów operacyjnych, które dziś nazywa się "produkcyjnymi".
{44514}{44634}Linus użył tradycyjnej, wypróbowanej-i-prawdziwej metody pisania jednego programu,
{44660}{44720}który wykonuje robotę,
{44726}{44789}i doprowadził go do działania.
{44789}{44900}Szybciej, niż myślałem, że jest to możliwe.
{44900}{44990}Właściwym terminem jest "monolityczny",
{44990}{45227}który oznacza, że cały system operacyjny jest jednym, niepodzielnym bytem.
{45278}{45347}Podczas gdy w podejściu z mikrojądrem,
{45347}{45422}system operacyjny jest właściwie
{45473}{45566}tylko zbiorem serwerów, które robią
{45566}{45650}różne rzeczy i posiadają wspólny protokół
{45650}{45716}do wykonywania wzajemnej komunikacji.
{45730}{45898}[ Więc dlaczego... projekt GNU, który tak długo prowadził, który robił to,
{45898}{45997}Dlaczego... Dlaczego nagle tak stracił na tempie... ]
{45997}{46168}Cóż, właściwie zaczęliśmy projekt GNU Hurd nieco wcześniej, niż Linus zaczął Linuksa.
{46195}{46315}A stało się tak dlatego, że użyliśmy bardzo zaawansowanego projektu,
{46333}{46393}w sensie mocy, jaką daje użytkownikowi,
{46393}{46471}ale który okazuje się bardzo trudnym w odpluskwianiu.
{46492}{46663}Zdecydowaliśmy się podzielić jądro, które tradycyjnie było jednym programem,
{46662}{46731}podzielić je na wiele mniejszych programów,
{46731}{46851}które będą wysyłać sobie asynchronicznie komunikaty, aby współpracować.
{46911}{47028}Problem polega na tym, że ten styl programowania
{47028}{47097}posiada wielki potencjał dla błędów,
{47097}{47184}które są trudne do odnalezienia, ponieważ zależą od...
{47184}{47406}czy ten program wysyła ten komunikat przed czy po tym, jak ten wysyła ten komunikat...
{47412}{47562}A wynikiem było to, że zajęło nam lata doprowadzenie systemu do działania.
{47592}{47694}[ Jakie są zależności między Linuksem a projektem GNU? ]
{47723}{47915}Są zależności z GNU na kilku poziomach.
{47930}{48050}Jednym jest filozoficzny sposób myślenia, że
{48068}{48143}"otwarcie swych źródeł jest dobrym pomysłem".
{48161}{48281}Kiedy Linus stworzył jądro, nie robił tego dla projektu GNU.
{48281}{48326}Stworzył je niezależnie.
{48326}{48428}Opublikował je niezależnie i nie wiedzieliśmy o tym.
{48428}{48497}Ale niektórzy ludzie, ktorzy wiedzieli o tym,
{48497}{48572}postanowili poszukać czegoś, co można było
{48572}{48671}złożyć z tym jądrem, aby zbudować kompletny system.
{48670}{48826}Rozejrzeli się, i zobaczcie - wszystko, czego potrzebowali, już było dostępne.
{48835}{48889}"Ale szczęście!" - pomyśleli.
{48889}{48958}Ale to nie było żadne szczęście.
{48958}{49078}Znaleźli wszystkie części projektu GNU, któremu brakowało tylko jądra,
{49102}{49159}więc kiedy poskładali to wszystko razem,
{49159}{49279}tak naprawdę zapchali Linuksem dziurę w systemie GNU.
{49297}{49333}Jednak nie wiedzieli o tym.
{49345}{49465}Jest mnóstwo tych programów,
{49486}{49579}wykonanych przez Fundację Wolnego Oprogramowania,
{49579}{49645}oraz wykonanych przez innych ludzi, jak Linux.
{49645}{49765}Jest symbioza pomiędzy Linuksem i programami -
{49767}{49881}programy pracują pod Linuksem, a w tym samym czasie
{49881}{49953}korzystają z Linuksa jako z platformy,
{49953}{50061}a Linux czerpie korzyść z tych programów
{50061}{50121}przez samą możliwość używania ich.
{50121}{50169}[ Jakie... Jakie programy? ]
{50181}{50223}umm...
{50223}{50313}Głównym jest kompilator GNU C Compiler.
{50331}{50439}Który... bez kompilatora GNU nie byłoby możliwe
{50439}{50625}stworzenie Linuksa bądź dokonanie postępu w otwartym oprogramowaniu.
{50654}{50720}Linux używa GPL,
{50720}{50861}i zgadzam się z filozofią za GPL.
{50894}{51035}GPL sam z siebie nie jest zbyt pięknym dokumentem,
{51035}{51173}prawdopodobnie dlatego, że żaden dokument prawniczy nie może być zbyt piękny.
{51353}{51473}Bawiłem się Linuksem w latach
{51479}{51578}późnych 92-gich lub wczesnych 93-ich przez około rok,
{51578}{51716}zanim zadecydowałem, że już miałem wszystko,
{51724}{51787}czym mogę zastąpić stację roboczą Suna.
{51787}{51907}Szukałem sposobu, dzięki któremu mógłbym mieć uniksową maszynę w domu.
{51910}{52030}W tamtym czasie używaliśmy maszyn Sun Sparc Station w biurze w Stanford.
{52075}{52150}Te maszyny kosztowały nas około 7,000 dolarów od sztuki.
{52150}{52225}Teraz desperacko chciałem mieć uniksową maszynę w domu!
{52225}{52306}Zawsze jest ta myśl studenta,
{52306}{52345}"Rany... gdybym mógł pracować w domu!
{52345}{52402}Byłbym wtedy dużo bardziej produktywny,
{52402}{52495}mógłbym wcześniej ukończyć studia, bo skończyłbym szybciej pracę dyplomową."
{52513}{52618}Czy jest prawdziwa? Możesz sam osądzić.
{52618}{52732}Większość osób spędza dużo swojego czasu,
{52731}{52776}stając się bardziej produktywnymi, tak że
{52776}{52872}gdyby naprawdę pracowali nad pracą dyplomową, skończyliby ją w dzień.
{52872}{52923}Czasem to chwilkę zajmuje.
{52923}{52992}Więc zadecydowałem, że chciałbym mieć maszynę uniksową w domu.
{52992}{53112}I okazało się, że mogę użyć Linuksa z komputerem PC.
{53118}{53232}Poskładałem system za około 2,000 dolarów.
{53232}{53319}Był o połowę do dwóch razy szybszy
{53319}{53400}od 7,000-dolarowej maszyny Sun Sparc Station.
{53400}{53451}Byłem zdumiony.
{53451}{53541}miałem półtora do dwa razy większą prędkość
{53541}{53622}po jednej trzeciej do jednej czwartej ceny.
{53622}{53661}Szczęka opadła.
{53660}{53726}Wiedziałem, że jest tu jakaś szansa.
{53726}{53846}To była szansa, żeby zrobić coś lepszego, niż zrobił Sun,
{53849}{53927}dzięki Otwartym Źródłom i Linuksowi.
{53939}{54035}Nazwa Linux była początkowo nazwą roboczą.
{54035}{54140}Wzięła się stąd, że jest imię "Linus",
{54140}{54176}a litera "X" musi tam być.
{54176}{54239}To Unix. To jest jak prawo.
{54278}{54356}I...to, co się potem stało...
{54356}{54470}Początkowo myślałem, że nie mogę go nazwać Linux publicznie,
{54470}{54539}ponieważ to jest po prostu zbyt egoistyczne.
{54539}{54608}A to było jeszcze przed tym, jak zyskałem duże ego. Racja?
{54608}{54737}Sądzili, że brali całą masę elementów i układali je wokół Linuksa.
{54757}{54847}Więc nazwali całość "systemem Linux".
{54865}{54928}I w jakiś sposób się przyjęło.
{54928}{54973}A wynikiem jest,
{54973}{55093}że teraz dziesięć milionów osób używa
{55093}{55138}tego wariantu systemu GNU...
{55138}{55207}systemu operacyjnego GNU/Linux.
{55219}{55270}I większość z nich nie wie o tym.
{55279}{55399}[ Niektórzy ludzie głoszą, że powinien być nazywany GNU/Linux.
{55411}{55504}Co o tym myślisz? Uzasadnić czy... ]
{55504}{55663}Myślę, że jest to uzasadnione, lecz tylko wtedy, gdy rzeczywiście tworzysz dystrybucję GNU Linuksa.
{55674}{55887}Z tego samego powodu uważam, że Red Hat Linux jest w porządku, także SuSE Linux, albo Debian Linux.
{55914}{56004}Dlatego, że jak tworzysz swoją własną dystrybucję,
{56004}{56058}musisz ją jakoś nazwać.
{56061}{56181}Lecz nazywanie Linuksa w ogólności "GNU Linux" jest po prostu niedorzeczne.
{56238}{56292}Wplątałem się w to w jesieni 1993.
{56307}{56487}Wysłano mi kopię pierwszego dysku CD-ROM z komercyjną dystrybucją Linuksa,
{56487}{56589}która nazywała się Yggdrasil, autorem był Adam Richter.
{56601}{56652}Dostałem kopię ponieważ...
{56651}{56768}Pisałem Wolne Oprogramowanie już przez pewien czas, od wczesnych lat 80-tych.
{56768}{56846}Byłem jednym z wcześniejszych kontrybutorów projektu GNU.
{56870}{56927}I byłem całkowicie zadziwiony,
{56927}{56972}byłem kompletnie zaskoczony,
{56972}{57092}ponieważ byłem inżynierem oprogramowania już przez koło 15 lat w tamtym okresie.
{57113}{57179}I zgodnie ze wszystkimi regułami, które znałem...
{57179}{57290}o kontrolowaniu złożoności, trzymaniu niewielkiej grupy projektowej,
{57290}{57374}posiadaniu dokładnie zarządzanych celów.
{57374}{57443}Linux powinien być katastrofą, lecz nią nie był.
{57443}{57506}Był czymś wspaniałym,
{57506}{57605}a ja chciałem odkryć, jak im się to udawało.
{57667}{57769}Żeby Linux wyrósł poza świat programisty komputerowego
{57769}{57889}potrzebował zastosowania, programu, który uczyniłby go technologią musisz-mieć.
{57910}{57949}Ta granica została przekroczona
{57949}{58063}wraz z powstaniem programu, który pozwolił na tworzenie złożonych serwisów WWW.
{58078}{58150}Ten program - to serwer Apache.
{58171}{58270}Kluczową aplikacją dla Linuksa był bez wątpienia serwer Apache.
{58288}{58345}Jeśli spojrzysz na historię Linuksa,
{58345}{58480}krzywą adaptacji Linuksa i krzywą adaptacji internetu,
{58480}{58525}krzywe te dokładnie się pokrywają.
{58525}{58675}Rok 1993, w którym zaczął się projekt Apache,
{58674}{58782}był początkiem eksplozji dostawców internetowych,
{58782}{58896}rokiem, w którym Internet stał się towarem masowego handlu,
{58896}{58968}oraz pomysł bazującego na sieci WWW handlu
{58968}{59040}i masowej komunikacji, stały się prawdziwe.
{59058}{59154}Sądzę, że była to jedna z pierwszych aplikacji, które sprawiły, że ludzie zaczęli myśleć,
{59154}{59211}"Więc, jeśli zainstaluję Linuksa,
{59211}{59301}będę miał z tego jakieś namacalne korzyści, racja?"
{59316}{59415}Mam na myśli, że na pewno było wtedy dużo interesujących aplikacji na Linuksa,
{59415}{59472}w tamtym czasie, może dwa czy trzy lata wcześniej,
{59472}{59529}kiedy to naprawdę zaczynało startować,
{59529}{59610}nie było jednak siły napędowej, wiecie,
{59610}{59649}można powiedzieć nawet powodu biznesowego,
{59648}{59735}żeby ktoś użył Linuksa zamiast NT,
{59735}{59834}do momentu, aż, jak mi się wydaje, Apache i różne rzeczy, które dołączało się do Apache'a,
{59834}{59879}ulepszało Apache'a,
{59879}{59969}znaczy, kiedy chcesz zbudować.. pójść zbudować farmę serwerów
{59984}{60038}było dużo mniej kosztowne,
{60038}{60056}mniej kosztowne,
{60056}{60203}zwracało się w prawdziwych dolarach zbudowanie tego na Linuksie i Apache'u, niż na IIS oraz NT,
{60203}{60275}nawet, jeśli znaczyło to, że należało wydać trochę pieniędzy
{60275}{60323}na wyszkolenie pracowników robienia tego czy owego lub
{60323}{60374}znalezienie ludzi, którzy posiadali wiedzę.
{60374}{60407}Dobrą stroną było to, że
{60407}{60458}wiedza nie była wcale droga,
{60458}{60509}gdyż było od groma studentów,
{60509}{60611}którzy używali Linuksa od długiego czasu i byli z nim dobrze zaznajomieni.
{60611}{60707}Jeśli spojrzycie na krzywe rozpowszechnienia serwerów WWW,
{60706}{60817}Apache stabilnie zyskiwał pozycję na rynku od zawsze,
{60817}{60892}w tej chwili posiada jakieś 66%.
{60892}{60988}Stabilnie miażdżył całą zamkniętą konkurencję.
{60988}{61120}Stało się tak, ponieważ jest bardziej solidny, bardziej wszechstronny, bardziej rozbudowywalny,
{61120}{61219}robi dokładnie to, co potrzebują webmasterzy.
{61225}{61309}Kombinacja Apache i Linuksa
{61309}{61378}przyjęła się w wielu sklepach komercyjnych.
{61405}{61543}Apache stał się aplikacją, która motywowała dostawców internetowych
{61543}{61663}oraz firmy handlu elektronicznego do wyboru Linuksa nad Windows Microsoftu.
{61698}{61791}Chodzi prawdopodobnie najlepiej na Linuksie i FreeBSD,
{61791}{61899}a powodem jest, że społeczności zbudowane wokół tych systemów operacyjnych
{61899}{62031}są też społecznościami, które najwięcej dają z powrotem do Apache, racja?
{62031}{62151}Stały się więc to systemy operacyjne, które dostawcy internetowi
{62151}{62205}zaczęli używać najczęściej.
{62223}{62310}Dostawcy usług internetowych naprawdę lubili Apache'a,
{62310}{62352}ponieważ pozwalał im robić
{62352}{62451}mnóstwo różnych rzeczy, których niektóre z komercyjnych serwerów nie potrafiły,
{62451}{62571}jak przykładowo możliwość hostowania więcej niż jednej strony na pojedynczej maszynie,
{62574}{62652}co z pewnością, jest bardzo ważne,
{62651}{62687}gdy posiadasz 40,000 użytkowników,
{62687}{62735}i każdy z nich chce mieć stronę WWW.
{62774}{62843}Jednym z kluczowych współczynników w rozwoju Linuksa było
{62843}{62927}powstanie spółek, które specjalizowały się w dystrybucji
{62927}{62990}oraz wsparciu dla samego systemu operacyjnego.
{62996}{63098}Spośród tych firm, Red Hat Software jest najbardziej znany.
{63098}{63200}Red Hat rozpoczął istnienie jako produkt Marca Ewinga,
{63200}{63248}który pracował wtedy w IBM.
{63248}{63308}Chciał mieć nieco lepszą dystrybucję Linuksa,
{63308}{63350}zaczął się bawić, aż zauważył,
{63350}{63470}że spędza więcej czasu na zarządzaniu swoją dystrybucją,
{63476}{63566}niż na pracy nad jego nowym projektem.
{63566}{63677}Więc sam rozpoczął dystrybucję.
{63676}{63724}Spotkał się z Bobem Young,
{63724}{63811}który w tym czasie prowadził firmę ACC Bookstore,
{63811}{63913}która była pocztowym katalogiem Uniksowych PC.
{63913}{63970}Bob zdawał się wiedzieć, że chciał czegoś,
{63970}{64033}wiecie, bardziej swojego do handlu,
{64033}{64105}zamiast redystrybucji cudzych produktów.
{64105}{64198}Był całkiem dobry w marketingu, i...
{64198}{64240}Mark wiedział, że potrzebuje trochę pomocy przy marketingu,
{64240}{64330}był za to bardzo dobry w części technicznej, więc zaczęli pracować razem.
{64330}{64459}Zacząłem pracować dla firmy Red Hat w maju 1995,
{64459}{64609}razem z Ericem Troan, byliśmy pracownikami numer 4 i 5.
{64636}{64756}Pracowaliśmy właściwie w apartamencie, w którym mieszkał Mark Ewing.
{64794}{64911}Zajęliśmy ją jako miejsce rozwoju oprogramowania Red Hat.
{64911}{65028}Było tak do około listopada 1995, gdy...
{65034}{65112}toaleta w apartamencie niemalże eksplodowała,
{65112}{65154}zalewając sąsiadkę poniżej.
{65154}{65247}Była trochę zła i...
{65247}{65313}właściciele odkryli, że prowadziliśmy tam biznes,
{65313}{65376}a nie mieszkaliśmy tam,
{65376}{65418}więc postanowili nas wyrzucić.
{65418}{65484}Mieliśmy około tygodnia, aby znaleźć
{65484}{65553}nasze pierwsze biuro, co się nam udało,
{65553}{65613}i w pośpiechu rozpoczęliśmy przeprowadzkę.
{65927}{66077}Koło roku 95 zaczęliśmy chodzić po inwestorach,
{66077}{66164}prosząc, mówiąc, że coś się tu dzieje.
{66164}{66227}Tu jest wielka okazja biznesowa,
{66227}{66347}możliwość zbudowania nowego Suna na otwartych źródłach.
{66353}{66449}Cóż, inwestorzy spojrzeli na to i powiedzieli,
{66449}{66524}"Rany, sprzedajecie systemy,
{66524}{66587}oprogramowanie jest darmowe. To zdaje się ryzykowne.
{66587}{66662}Nie jesteśmy pewni, czy chcemy w to inwestować. I...
{66661}{66763}swoją drogą, fundowaliśmy inne spółki handlujące systemami,
{66763}{66850}nie opłaciło się. Boimy się."
{66916}{67009}Przybyłem do Stanów Zjednoczonych jakieś trzy lata temu,
{67009}{67078}a powodem było to, że spędziłem jakieś
{67117}{67207}6 czy 7 lat na Uniwersytecie w Helsinkach.
{67207}{67336}Zadecydowałem, że już czas zobaczyć prawdziwy świat, a nie tylko życie uniwersyteckie.
{67336}{67486}W szczególności w tym obszarze należało było zrobić wiele interesujących rzeczy.
{67531}{67585}Więc zadecydowałem, że...
{67585}{67705}spróbuję pojeździć po świecie,
{67719}{67755}spróbować tego.
{67755}{67815}Wyszło z tego dużo dobrego.
{67815}{67902}[ Widzisz to jako tymczasowe, czy długoterminowe? ]
{67917}{67995}Początkowo myśleliśmy o tym jak o czymś tymczasowym.
{67995}{68115}Wydaje mi się, że teraz zmienia się w coś długoterminowego.
{68124}{68229}Nasza najmłodsza córka jest jednocześnie obywatelem Stanów Zjednoczonych i Finlandii,
{68229}{68274}ponieważ urodziła się tutaj,
{68292}{68412}a starsza mówi zarówno po szwedzku, jak i angielsku, więc...
{69137}{69257}Następnym ważnym zdarzeniem było to, do którego bezpośrednio przyłożyłem rękę.
{69260}{69344}Napisałem dokument o nazwie "Katedra i Bazar".
{69344}{69455}Był on moimi obserwacjami, moją antropologiczną analizą
{69455}{69524}tego, co sprawia, że świat otwartego oprogramowania działa.
{69524}{69683}Nie nazywaliśmy go tak wtedy. Wciąż głównie używaliśmy terminu "Free Software" (Wolne Oprogramowanie).
{69682}{69763}Więc była to moja obserwacja tego, co sprawiało, że świat Wolnego Oprogramowania działa
{69763}{69892}i dlaczego jesteśmy w stanie tworzyć oprogramowanie wysokiej jakości
{69907}{70027}mimo ciągłego łamania wszystkich standardowych reguł inżynierii oprogramowania.
{70054}{70135}W tym dokumencie przedstawiałem kontrast
{70135}{70201}pomiędzy dwoma stylami tworzenia programów,
{70201}{70252}dwoma przeciwnymi stylami.
{70252}{70420}Jeden styl, który jest konwencjonalnym stylem zamkniętego rozwoju,
{70420}{70495}który nazwałem stylem "Katedry".
{70495}{70594}W tym stylu istnieje wąski zbiór celów,
{70594}{70753}małe grupki projektowe, pracujące w hierarchiczny, autorytarny sposób.
{70788}{70863}Odstępy między publikacjami kolejnych wersji są długie.
{70887}{70974}Drugim stylem jest ten, który jest wykorzystywany w społeczności linuksowej.
{70974}{71142}Jest to styl zdecentralizowany, typu "od osoby do osoby", przypominający targowisko czy bazar,
{71154}{71202}w którym występuje bardzo niewielki odstęp między publikacją kolejnych wersji
{71202}{71352}oraz ciągły napływ informacji zwrotnej od osób, które są formalnie poza projektem.
{71352}{71472}Bardzo intensywny proces inspekcji.
{71481}{71562}Wstrząsającą rzeczą było to, że im dłużej na to patrzyłem,
{71562}{71682}tym bardziej zdawało się, że przehandlowanie wszystkich domniemanych zalet
{71705}{71768}konwencjonalnego zamkniętego rozwoju
{71768}{71888}za tą jedną pojedynczą zaletę masywnej, niezależnej inspekcji,
{71888}{72008}zaczynało rzeczywiście wygrywać, dawało dobre rezultaty.
{72113}{72170}Powodem, dla którego Netscape jest ważny jest to,
{72170}{72317}że był pierwszą większą spółką, która wzięła udział w ruchu otwartego oprogramowania.
{72317}{72371}Mieliśmy Cygnusa od wsparcia,
{72371}{72449}ale nie mieliśmy zbyt wiele biznesu.
{72449}{72563}Netscape przeszedł na otwarte źródła jako sposób walki z Microsoftem,
{72563}{72677}który rozdawał Internet Explorera,
{72676}{72796}lecz nie pozwalał nikomu innemu posiadać kod, nie pozwalał na współpracę z innymi spółkami.
{72826}{72877}Pracując w dziale sprzedaży, wiedziałem coś niecoś,
{72877}{72949}Miałem dobre pojęcie o tym... dlaczego ludzie kupowali nasze oprogramowanie
{72949}{73069}i co było potrzebne, żeby uczynić nasze oprogramowanie udanym przy poważnej konkurencji.
{73111}{73150}Jednak był problem,
{73150}{73258}widzieliśmy, że wraz z upływem czasem,
{73258}{73360}z naszym oprogramowaniem, ee,
{73360}{73474}konkurowało cudze oprogramowanie, w szczególności Microsoftu,
{73474}{73588}i z dalszym upływem czasu, ceny naszego oprogramowania musiały spaść,
{73588}{73651}gdyż inni rozdawali swoje oprogramowanie
{73650}{73740}całkowicie bez opłaty lub za niewielką opłatą.
{73740}{73806}Prawdziwym problemem było to, że baliśmy się, iż
{73806}{73911}Microsoft mógłby osiągnąć monopol na rynku przeglądarek,
{73911}{74025}a następnie użyć tego monopolu, żeby
{74025}{74073}wypaczyć standardy sieciowe
{74073}{74193}HTTP i HTML, od których zależy sieć WWW.
{74193}{74313}Po modyfikacji standardów mogliby
{74313}{74433}użyć tej kontroli, aby wyrzucić Netscape z rynku serwerów,
{74445}{74514}na którym zarabiał największe pieniądze.
{74514}{74601}Moja troska polegała na tym,
{74645}{74714}że interesy Netscape zostałyby zagrożone,
{74714}{74828}dlatego, że nie mieliśmy wystarczającej ilości osób, żeby robić to, co powinniśmy,
{74828}{74945}żeby utrzymać nasze oprogramowanie na rynku.
{74960}{75074}Otwarcie oprogramowania Netscape nastąpiło w 1998 roku.
{75074}{75194}I wtedy nie miałem pojęcia, powiedziano mi o tym później,
{75224}{75293}że było to bezpośrednim wynikiem
{75293}{75377}przeczytania przez właściwe osoby "Katedry i Bazaru".
{75392}{75503}"Katedra i Bazar", dokument Erica Raymonda,
{75503}{75671}miał znaczący wpływ na decyzję firmy Netscape o publikacji kodu źródłowego.
{75691}{75757}To był dla mnie zupełny szok.
{75757}{75823}Nie byłem przygotowany na myśl,
{75823}{75889}że zmieniałem świat zupełnie przez przypadek.
{75910}{76030}Nie tylko Eric wpłynął na tą decyzję.
{76039}{76105}I niekoniecznie tę najważniejszą,
{76105}{76156}gdzie wszystko jest powiedziane i wykonane.
{76156}{76222}Jak wcześniej mówiłem,
{76222}{76342}Netscape mówił już od pewnego czasu o publikacji źródeł, jeszcze zanim
{76363}{76420}ktokolwiek słyszał o dokumencie Erica.
{76432}{76492}Kongres Linuksa w roku 1997
{76492}{76582}był pierwszym miejscem, w którym przekazałem ten dokument.
{76591}{76711}Jedną z pierwszych osób, która go zobaczyła, był Tim O'Reilly z wydawnictwa O'Reilly and Associates.
{76725}{76812}Uważał, że jest całkiem intrygujący,
{76812}{76932}poprosił mnie, żebym rozdawał go na jego pierwszej konferencji PERLa, która była, eee..
{76932}{77010}później tego roku, w jesieni 1997.
{77031}{77088}Widocznie to, co się stało, powiedziano mi później,
{77088}{77163}aczkolwiek nie miałem wtedy pojęcia, że to się dzieje,
{77175}{77358}to jacyś ludzie z Netscape poznali dokument na konferencji PERLa,
{77358}{77478}zabrali te pomysły z powrotem do Netscape, gdzie, można by rzec, rozpalili płomień.
{77481}{77601}Rolą mojego dokumentu było wywołanie wewnętrznej decyzji w Netscape,
{77604}{77724}pokazanie biznesowych powodów, dla których Netscape powinien uwolnić swój kod.
{77729}{77837}Dokument nazywał się "Kod Źródłowy Netscape Jako Produkt Netscape".
{77858}{77978}ee.. dziwny tytuł, w szczególności, że jego znaczenie miało być takie,
{77996}{78032}że według mnie powinniśmy myśleć
{78035}{78149}o kodzie źródłowym nie tylko jako o czymś, co jest używane do tworzenia naszych produktów,
{78149}{78215}lecz także jak o czymś, co jest produktem na własnych prawach.
{78227}{78308}Coś, czego mogą używać klienci czy inni ludzie.
{78323}{78407}Spojrzałem wtedy na możliwe modele biznesowe.
{78407}{78494}Gdybyśmy uwolnili kod źródłowy naszych produktów,
{78494}{78545}jak będziemy je licencjonować?
{78545}{78665}Jak będziemy sprzedawać produkty w tym środowisku?
{78703}{78799}Potem spojrzałem na konkurencję, w szczególności Microsoft.
{78799}{78877}Co oni by zrobili, kiedy uwolnimy kod źródłowy?
{78877}{78955}Czy mogliby użyć naszego kodu przeciwko nam?
{78955}{79075}Użyłem dokumentu Erica jako przykładu, jak może pracować rozproszony rozwój oprogramowania,
{79099}{79213}w jaki sposób firma mogłaby rozwijać oprogramowanie nie tylko używając swoich ludzi,
{79213}{79297}lecz także pracując z ludźmi w Internecie.
{79330}{79438}I właśnie dlatego umieściłem odniesienie do dokumentu Erica w moim dokumencie.
{79447}{79492}Kiedy mój dokument rozszedł się w firmie,
{79492}{79564}ludzie go czytający znaleźliby oczywiście
{79564}{79654}informację o dokumencie Erica i przeczytali również ten dokument.
{79653}{79731}[ I dzięki komu nastąpiło to wydarzenie w Netscape? ]
{79761}{79863}Główną osobą, która podjęła decyzję, był Jim Barksdale.
{79887}{79950}I to okazało się bardzo ważne później.
{79950}{80034}Że nasze wielkie zwycięstwo, wielki punkt,
{80034}{80142}który dał nam szeroką widoczność i wiarygodność u inwestorów,
{80142}{80262}pojawił się nie z powodu ewangelizmu "z dołu do góry" od zgrai inżynierów,
{80265}{80358}lecz dlatego, że jeden strateg na górze
{80358}{80427}dostrzegł potencjalną siłę tej metody, a następnie
{80427}{80514}narzucił tą wizję na wszystkich pod nim.
{80547}{80643}Kiedy ukończyłem dokument, dałem wpierw kopię Markowi Andreessenowi,
{80642}{80762}który był współzałożycielem Netscape, był w tym czasie
{80762}{80816}w naczelnej grupie zarządzania w Netscape.
{80816}{80936}Mark dał potem kopię dokumentu kilku innym osobom wśród zarządzania,
{80939}{81002}włączając Jima Barksdale.
{81002}{81095}Nie jestem dokładnie pewien, kiedy Jim i inni menedżerowie
{81095}{81158}dokonali właściwą decyzję,
{81179}{81248}wydaje mi się, że był to wczesny styczeń.
{81251}{81386}Netscape ogłosił, że ma zamiar uwolnić kod źródłowy 22-giego stycznia,
{81401}{81506}w tym samym czasie, gdy zdecydował się rozdawać Communicatora za darmo.
{81518}{81599}Kiedy Netscape zadecydował, że opublikuje kod źródłowy,
{81599}{81671}ludzie obudzili się, zauważyli to i powiedzieli,
{81670}{81775}"Hej, może rzeczywiście jest coś w tym pomyśle publikacji źródeł
{81775}{81880}i dokonywania rozwoju za pośrednictwem ludzi spoza firmy."
{81910}{82054}Decyzja Netscape wzbudziła reakcję publiki na pomysł Wolnego Oprogramowania,
{82054}{82123}na to, co stało się znane jako Otwarte Źródła,
{82123}{82198}i sprowadziło uwagę na system operacyjny Linux,
{82198}{82318}który był wtedy jednym z najbardziej wybitnych przykładów oprogramowania z otwartymi źródłami.
{82483}{82582}To jest nasze pierwsze biuro, Mountain View, California.
{82582}{82654}Wprowadziliśmy się tutaj w wczesnym 1995.
{82653}{82710}Obszar 4,000 stóp kwadratowych.
{82710}{82908}Było dla nas wielkim wyzwaniem wyprowadzenie się i przeniesienie firmy do własnego biura.
{82908}{82998}Tym, co jest najważniejsze w tym miejscu,
{82998}{83106}jest to, że w tych biurach narodził się termin "Open Source" - Otwarte Źródła.
{83106}{83247}Jeśli wejdziesz do biura kierownika i powiesz "Free Software" (Wolne Oprogramowanie, w ang. Free to darmowy lub wolny),
{83256}{83370}OK, jeśli masz szczęście, otrzymasz odpowiedź w stylu,
{83370}{83565}"hmm, hmm, Free Software, musi być tanie, tandetne, beznadziejne."
{83565}{83685}Eee, a jeśli nie masz szczęścia, dostaniesz odpowiedż o powiązaniach
{83726}{83846}z atakiem Fundacji Wolnego Oprogramowania na prawa własności intelektualnej,
{83858}{83936}który, niezależnie od tego, co myślisz o etyce tego,
{83936}{84056}jest słabym marketingiem, to nie jest coś, co chce słyszeć świat biznesu.
{84071}{84143}Więc Eric Raymond wiedział, że istniał problem.
{84143}{84209}Nazywaliśmy to "Free Software",
{84209}{84329}lecz ludzie wiązali "Free" z "pozbawiony opłat", "darmowy",
{84341}{84422}myśleli, że nie można na tym zarobić, nie można sprzedawać,
{84422}{84479}co jest całkowicie błędnym poglądem.
{84479}{84647}Chcieliśmy przekazać pomysł otwarcia oprogramowania i dostępności kodu źródłowego.
{84646}{84715}Bardzo ważne elementy.
{84715}{84826}Mieliśmy spotkanie w biurach VA w Mountain View; ja, Eric,
{84826}{85021}oraz Christine Peterson z Foresight Institute.
{85021}{85108}Christine Peterson była tam przez telefon.
{85165}{85273}Jon "Mad dog" Hall też był przez telefon.
{85297}{85414}Todd Anderson, który później pracował w SuSE przez jakiś czas, był z nami.
{85414}{85504}Był też Sam Ockman, który teraz zarządza Penguin Computing.
{85504}{85606}Był wtedy, eee... był wtedy pracownikiem VA.
{85606}{85693}Wymyśliliśmy pojęcie "Open Source" (Otwarte Źródła),
{85692}{85791}zadzwoniliśmy do Linusa i spytaliśmy go, czy podoba mu się.
{85791}{85887}Był zainteresowany, podobało mu się.
{85887}{85962}W końcu stworzyliśmy coś, co zamieniło Wolne Oprogramowanie.
{85962}{86010}To był początek Otwartych Źródeł.
{86010}{86073}[ Jak wybraliście słowa "Otwarte Źródła"? ]
{86097}{86217}Wiesz, sądzę, że Christine Peterson była osobą, od której wywodzi się pomysł.
{86229}{86433}Chcieliśmy przedstawić pomysł, że jest dostępny kod źródłowy i że jest otwarty.
{86433}{86475}Nie było wielu możliwości.
{86538}{86658}Jako, że pierwsze trzy osoby mówiły o ruchu Otwartych Źródeł,
{86687}{86792}myślę, że powinienem powiedzieć o ruchu Wolnego Oprogramowania.
{86792}{86897}Ruch Otwartych Źródeł koncentruje się na praktycznych korzyściach,
{86897}{86978}jakie można uzyskać poprzez posiadanie społeczności użytkowników,
{86978}{87098}którzy współpracują przy dystrybucji i ulepszaniu oprogramowania.
{87101}{87215}Zgadzam się z nimi całkowicie.
{87215}{87350}Powodem, dla którego moje poglądy są inne, ze względu na który jestem w ruchu Wolnego Oprogramowania,
{87350}{87413}nie w ruchu Otwartych Źródeł,
{87413}{87503}jest to, że wierzę, że chodzi tu o coś ważniejszego.
{87503}{87653}Ta wolność współpracy, swoboda tworzenia społeczności...
{87652}{87718}jest ważna dla jakości naszego życia.
{87718}{87838}Jest ważna dla posiadania dobrego społeczeństwa, w którym możemy żyć.
{87841}{88021}I taki jest mój pogląd, to dla mnie jest ważniejsze niż posiadanie potężnego i solidnego oprogramowania.
{88036}{88156}Sądzę jednak, że niektóre osoby z obozu Wolnego Oprogramowania...
{88180}{88282}boją się troszkę komercjalizacji.
{88342}{88462}I, wiecie, oczywiście rebelia jest wstrzymywana przez sukces.
{88471}{88579}ee.. Sądzę, że komercjalizacja jest bardzo ważna.
{88579}{88663}Chcemy, żeby te oprogramowanie weszło do powszechnego użytku,
{88662}{88818}pracuję z Richardem Stallmanem, szarowłosym facetem Wolnego Oprogramowania,
{88863}{88953}całkiem regularnie, i nie wydaje mi się, że
{88953}{89058}mamy jakieś szczególne różnice filozoficzne.
{89058}{89151}Ja - autor definicji Otwartych Źródeł,
{89151}{89310}on - twórca zorganizowanego wolnego oprogramowania.
{89355}{89445}Choć jest jedna drobna różnica. Richard uważa, że wszelkie oprogramowanie powinno być wolne,
{89445}{89586}zaś ja uważam, że oprogramowanie wolne i nie-wolne powinno współistnieć.
{89586}{89637}To jedyna różnica.
{89660}{89744}Szybko zadecydowaliśmy, że to, co potrzebujemy,
{89744}{89894}to definicja, potrzebowaliśmy swoistą meta-licencję, żeby zdefiniować termin "Open Source".
{89894}{90008}Stworzyliśmy więc dokument nazwany "Definicja Open Source".
{90008}{90164}Pochodzi od DFSG - wytycznych Debiana dotyczących Wolnego Oprogramowania - które zostały napisane przez Bruce'a Perensa.
{90179}{90278}Napisałem oryginalny szkic dokumentu,
{90278}{90383}dyskutowałem o nim z deweloperami Debiana przez miesiąc.
{90383}{90464}Debian jest dystrybucją Linuksa,
{90464}{90560}która uznała DFSG polityką projektu.
{90560}{90647}Eric i ja zdecydowaliśmy się wykorzystać to,
{90670}{90733}co napisaliśmy dla Debiana,
{90733}{90772}jako definicję Open Source.
{90772}{90841}Program Open Source jest oprogramowaniem,
{90853}{90928}które daje użytkownikowi zestaw dziewięciu praw
{90928}{90997}wymienionych w definicji Open Source.
{91027}{91111}Pierwszym prawem jest wolność redystrybucji.
{91111}{91183}Nie chodzi tu o darmowość,
{91183}{91249}lecz o wolność.
{91273}{91357}Musisz mieć wolność redystrybucji
{91357}{91402}swojego oprogramowania,
{91402}{91468}brak ceny jest tylko efektem ubocznym.
{91468}{91567}Możesz pobierać lub nie pobierać opłat za redystrybucję.
{91567}{91633}Musi być dostępny kod źródłowy,
{91641}{91743}żeby możliwa była modyfikacja programu.
{91743}{91824}Na przykład, po przejściu z PC na Maka
{91836}{91926}można zmodyfikować program.
{91926}{91998}Muszą być możliwe prace pochodne.
{91998}{92079}Jeśli ktoś ulepszy wasz program,
{92079}{92238}musi mieć możliwość dystrybucji.
{92238}{92343}Jest klauzula o integralności
{92343}{92382}kodu źródłowego autora,
{92388}{92535}która mówi o tym, że autor może utrzymać swój honor,
{92535}{92589}i jeśli wykonasz zmianę,
{92601}{92670}być może będziesz musiał zmienić nazwę programu
{92669}{92750}albo dokładnie oznaczyć zmianę,
{92750}{92852}żeby zmiana ta nie mogła wpłynąć na reputację oryginalnego autora.
{92852}{92966}Nie powinna istnieć dyskryminacja pewnych ludzi bądź grup.
{92969}{93023}Oto przykład, którego zwykle używam.
{93044}{93119}Nie możesz powstrzymać kliniki aborcyjnej
{93119}{93215}albo aktywisty antyaborcyjnego od używania oprogramowania.
{93215}{93323}Nie ma ograniczeń co do pola zastosowania,
{93335}{93419}więc oprogramowanie może być użyte
{93425}{93524}zarówno w firmie, jak i w szkole.
{93524}{93629}Licencja powinna być dystrybutowalna.
{93631}{93661}Innymi słowy,
{93667}{93763}muszę mieć możliwość przekazania licencji komuś innemu,
{93763}{93865}i licencja powinna nadal działać,
{93865}{93946}nawet wtedy, gdy ta osoba przekaże ją kolejnej osobie.
{93946}{94060}Licencja nie może być specyficzna dla produktu.
{94060}{94096}Innymi słowy,
{94096}{94252}jeśli dystrybutuję moje oprogramowanie na systemie Red Hat,
{94252}{94300}licencja nie może mówić, że
{94300}{94411}nie możesz go dystrybutować na systemie SuSE czy Debian.
{94411}{94516}Licencja nie może infekować innych programów.
{94516}{94708}Jeśli dystrybutuję program na płycie CD z innym programem,
{94707}{94803}nie może nakazywać, żeby ten drugi program też był wolny,
{94803}{94890}aby możliwa była dystrybucja.
{94890}{94971}Kolejną częścią
{94971}{95007}definicji Otwartych Źródeł
{95007}{95091}jest lista licencji, które zostały zaakceptowane.
{95091}{95208}Zaczęliśmy od GNU GPL,
{95208}{95301}która jest dobrym przykładem licencji,
{95301}{95406}która spełnia definicję Otwartych Źródeł, oraz licencji BSD,
{95406}{95526}ponieważ oprogramowanie BSD istniało jeszcze przed Linuksem.
{95699}{95813}Wydaje mi się, że kolejny kluczowy moment był wtedy,
{95813}{95879}gdy na Linuksa zaczęli przerzucać się dostawcy baz danych,
{95879}{95939}co stało się około trzy miesiące wcześniej,
{95939}{95972}niż się spodziewałem,
{95972}{96044}stało się to w późnym lipcu i wczesnym sierpniu,
{96044}{96164}zobowiązanie przygotowania portów od Oracle oraz
{96173}{96257}Sybase i innych kluczowych dostawców baz.
{96257}{96296}[ Dlaczego to było krytyczne? ]
{96296}{96359}Wiedzieliśmy, że aby
{96359}{96428}otwarte źródła były wiarygodne,
{96428}{96509}a w szczególności żeby Linux był wiarygodny,
{96509}{96599}musimy otrzymać zobowiązania od różnych niezależnych twórców oprogramowania,
{96599}{96704}że przeprowadzą porty swoich aplikacji na te platformy.
{96703}{96781}Właściwie byłem nawet lekko zmartwiony,
{96781}{96853}sądziłem, że byliśmy podatni na atak
{96853}{96955}w czasie pomiędzy ogłoszeniem kampanii otwartych źródeł,
{96955}{97009}a przejściem dostawców baz danych.
{97009}{97087}To był punkt, w którym możliwa była wroga akcja
{97087}{97198}ze strony Microsoftu lub innych firm tworzących zamknięte oprogramowanie.
{97198}{97237}To był moment, w którym
{97237}{97312}energiczna akcja marketingowa konkurencji mogła nas pogrzebać,
{97312}{97432}ale gdy przestawili się wielcy dostawcy baz danych,
{97432}{97507}otworzyli drogę dla dalszych dostawców oprogramowania,
{97507}{97564}rozpoczęli efekt kuli śnieżnej.
{97564}{97627}Co jakieś sześć miesięcy
{97626}{97674}wracałem do inwestorów,
{97674}{97725}pokazywałem im nowe liczby,
{97725}{97788}pokazujące coraz większą ilość osób adaptujących Linuksa,
{97788}{97842}nowe osoby tworzące porty, nowych użytkowników,
{97842}{97890}pokazywałem im naszą listę klientów.
{97890}{97989}Nasza lista klientów robiła się coraz bardziej imponująca.
{97989}{98067}Były tam firmy takie, jak Cisco,
{98067}{98142}takie jak, wiecie, te firmy dot-com
{98142}{98214}zaczynały pojawiać się na naszej liście klientów,
{98214}{98292}i pewnego razu inwestorzy,
{98292}{98352}wiecie, wciąż patrzyli na to,
{98352}{98406}lecz wciąż mówili "Jeszcze nie możemy tego zrobić".
{98406}{98502}Pewnego dnia Linus pojawił się na okładce magazynu Fortune.
{98502}{98571}Naprawdę coś się działo z Otwartymi Źródłami.
{98571}{98691}W tym momencie inwestorzy już nie mogli tego ignorować.
{98702}{98789}Byli już chorzy od słuchania z każdej strony o Linuksie,
{98789}{98846}znużyli się mną, po prostu, wiecie,
{98846}{98948}pokazywałem im to wtedy właściwie co tydzień.
{98948}{99026}Więc zadecydowali, że już czas, żeby zainwestować,
{99026}{99080}że rzeczywiście coś się dzieje.
{99080}{99185}Zwiastowałem Otwarte Źródła światu przez Internet.
{99185}{99287}Wykonałem dużo wczesnej... pracy administracyjnej
{99287}{99392}przy rozpoczęciu Inicjatywy Otwartych Źródeł.
{99392}{99446}Wydaje mi się, że sześć miesięcy później
{99446}{99521}czytałem słowa "Open Source"
{99521}{99599}w wiadomościach właściwie cały czas,
{99599}{99668}byłem kompletnie zaskoczony.
{99667}{99703}Wydaje mi się, że jakiś rok później
{99703}{99823}Microsoft mówił o publikowaniu jakiegoś kodu,
{99856}{99922}a ktoś z prasy pytał Steve'a Ballmera,
{99922}{100000}czy mają zamiar otworzyć swój kod źródłowy.
{100000}{100045}Steve Ballmer powiedział,
{100045}{100165}"Otwarte Źródła znaczą więcej, niż tylko publikowanie kodu".
{100174}{100252}Zrozumiałem wtedy, że musiał czytać mój dokument,
{100252}{100336}i zrozumiałem, że właśnie mówił o tym prasie.
{100348}{100438}Jeśli jesteś po prostu kolesiem w sieci,
{100438}{100507}który nie robi tego ze względu na pracę,
{100507}{100561}piszesz jakiś manifest,
{100561}{100630}który rozchodzi się po świecie,
{100629}{100659}a rok później
{100659}{100752}wiceprezes Microsoftu mówi o nim,
{100752}{100851}pomyślałbyś, że jesteś na narkotykach, prawda?
{100851}{100902}Ale to naprawdę się stało.
{101079}{101199}Lokalne Grupy Użytkowników są ważne
{101256}{101319}dla budowania społecznej sieci,
{101355}{101523}są możliwością zaznajomienia się z różnymi zagadnieniami,
{101571}{101697}działają też jako rodzaj sieci wsparcia technicznego
{101699}{101855}dla osób, które, przykładowo, nie posiadają możliwości
{101855}{101951}zapłacenia komercyjnej sieci wsparcia.
{101957}{102029}Jedną z rzeczy, jaką robią w tym obszarze,
{102029}{102089}przykładowo, jest organizowanie tego.
{102095}{102149}Wydaje mi się, że robią to raz na miesiąc.
{102149}{102260}Organizują imprezy instalacyjne, dzięki którym
{102266}{102395}osoby, które mają problemy z instalacją Linuksa na swych maszynach,
{102401}{102446}albo mają jakiś problem, znaczy,
{102446}{102488}może zainstalowali Linuksa,
{102488}{102566}lecz chcą skonfigurować sieć w specyficzny sposób,
{102566}{102629}mogą przynieść swoje maszyny
{102628}{102661}na to grupowe spotkanie.
{102661}{102769}Jest tu od groma ludzi, którzy chcą pomagać,
{102769}{102889}którzy mogli widzieć wcześniej podobny problem.
{103159}{103210}Właściwie nie jest wcale tak dobrze.
{103210}{103306}Spróbowałem go wcześniej. Miałem problemy.
{103306}{103378}Przyszedłem więc na tą imprezę instalacyjną,
{103378}{103429}gdzie są wszyscy guru.
{103429}{103546}Mam nadzieję, że będę miał więcej szczęścia.
{103546}{103630}Zamiast wysyłania e-maili lub pisania
{103629}{103686}na grupy newsowe w Internecie
{103686}{103761}i czekania całych dni na odpowiedź,
{103761}{103851}jest łatwo przyjść tutaj i znaleźć innych ludzi,
{103851}{103887}którzy mogą wiedzieć o twoim problemie
{103887}{103944}i mogą być w stanie ci pomóc.
{103944}{103977}Przy pewnej dozie szczęścia, w ciągu
{103977}{104043}kilku godzin będziesz mieć zainstalowany system na swej maszynie.
{104043}{104163}Początkowo chciałem zainstalować go na moim większym laptopie,
{104169}{104220}więc zacząłem szukać w sieci
{104220}{104340}i odkryłem, że jest sposób, żeby otrzymać pomoc.
{104358}{104409}I jestem tutaj,
{104409}{104520}ponieważ próbuję zainstalować Linuksa na tym małym koledze.
{104520}{104589}To Toshiba Libretto.
{104589}{104667}To nie jest najłatwiejsza rzecz,
{104666}{104744}bo jest to całkiem dziwny kawałek sprzętu, więc...
{104744}{104804}Są tu jakieś krzesła?
{105161}{105215}Myślę, że sprawa Departamentu Sprawiedliwości
{105215}{105275}sprawiła, że ludzie stali się świadomi, że
{105275}{105365}powinno się chociaż poszukać alternatyw dla Microsoftu.
{105365}{105485}I może Microsoft nie jest wcale amerykańskim marzeniem.
{105488}{105545}I można bardzo dobrze zaobserwować
{105584}{105638}ten rodzaj niestałego postrzegania,
{105637}{105757}że ludzie po prostu zaakceptowali Microsoft
{105772}{105844}i może wciąż kupują jego produkty, ale przynajmniej
{105844}{105931}dziś są nieco bardziej świadomi całej sprawy.
{105931}{106012}Microsoft właściwie używa Linuksa jako obronę.
{106012}{106054}Używają Linuksa jako podstaw do twierdzenia,
{106054}{106084}że wcale nie mają monopolu,
{106084}{106177}ponieważ Linux jest w stanie
{106177}{106234}zepchnąć ich z prowadzenia w każdym momencie.
{106234}{106318}To był bardzo sprytny argument, zupełnie zwodniczy,
{106318}{106372}ponieważ nie zrobił
{106372}{106438}zupełnie niczego, żeby odpowiedzieć na oskarżenie,
{106438}{106486}że brali wcześniej udział
{106486}{106567}w różnych praktykach wymierzonych przeciwko konkurencji.
{106567}{106615}Było to jednak całkiem sprytne.
{106614}{106689}W każdym razie, sędzia nie kupił tego.
{106758}{106836}Podczas gdy zazwyczaj my, społeczność linuksowa, martwimy się raczej o to,
{106836}{106908}że Microsoft stanie się problemem,
{106908}{107064}był pewien artykuł na Slashdocie około grudnia roku 1998,
{107064}{107238}Gdzie typ zwany Matt wskazał, że...
{107238}{107328}jakiś facet w Australii uzyskał zwrot pieniędzy za
{107328}{107448}nieużywaną kopię Windows, którą otrzymał ze swoim komputerem.
{107448}{107583}Więc zadeklarował 19 stycznia, hm, to był styczeń?
{107583}{107655}Nie, to był luty. To był luty. Przepraszam, 19 lutego...
{107654}{107717}zadeklarował 19 lutego Dniem Zwrotu Pieniędzy od Microsoftu.
{107717}{107786}zachęcił wszystkich, żeby szli do producentów komputerów
{107786}{107876}i zwracali swe nieużywane kopie Windows...
{107876}{107972}tak, jak zostało to umożliwione w Umowie Licencyjnej Windows dla Końcowego Użytkownika (EULA).
{107972}{108065}Należy pamiętać, że sama licencja mówi,
{108065}{108212}że możesz otrzymać zwrot pieniędzy, jeśli nie używasz oprogramowania,
{108212}{108302}i że producent jest wiązany prawnie, żeby to zrobił...
{108302}{108362}lub jest wiązany kontraktem.
{108362}{108452}Odkryliśmy, że zazwyczaj, gdy się dzwoniło do producentów, mówili po prostu...
{108452}{108518}"Nie dręcz mnie, facet." i odkładali słuchawkę.
{108518}{108608}Nie chcieliśmy informować o naszym miejscu pobytu,
{108607}{108703}albo gdzie mieliśmy się spotkać, do momentu...
{108703}{108733}wiecie, ostatnie kilka sekund.
{108733}{108835}Zorganizowaliśmy spotkanie w miejscu, w którym mogliśmy kontrolować...
{108835}{108886}w różnych miastach w okolicy.
{108886}{108991}Ja byłem organizatorem w San Jose, wydaje mi się, że ty, Nick byłeś...
{108991}{109063}Byłem..., Rick Moen i ja byliśmy w San Francisco.
{109063}{109078}Właśnie.
{109081}{109201}Mieliśmy tam mapy i dawaliśmy je wszystkim, którzy przychodzili.
{109201}{109321}Spotkaliśmy się w Dennym... To jest zaraz za granicami Foster City...
{109321}{109369}granicami Foster City,
{109369}{109471}co znaczyło też, że jesteśmy poza jurysdykcją policji Foster City,
{109471}{109579}co znaczyło, że wszelkie incydenty w punkcie spotkania
{109579}{109648}działy się w jurysdykcji San Mateo,
{109647}{109755}a gdyby były jakieś problemy, powiedzielibyśmy, "Spoko, idziemy do Foster City. Na razie."
{109755}{109860}To z leksza dzika metoda omijania gliniarzy, więc...
{109905}{110010}Właściwie, przeszliśmy po drugiej stronie tego budynku.
{110010}{110130}Chodziliśmy po okolicy i na tamtą konstrukcję parkingową,
{110130}{110217}i własnie tam Microsoft przygotował dla nas powitanie,
{110217}{110280}drinki i duży napis, który brzmiał...
{110280}{110352}"Microsoft Wita Społeczność Otwartych Źródeł".
{110352}{110472}Lokalne magazyny miały zdjęcia Erica Raymonda i reprezentanta Microsoftu.
{110505}{110592}Historyjka Microsoftu była mniej więcej taka...
{110594}{110729}...to nie jest problem Microsoftu, to problem dostawców.
{110729}{110828}Mieliśmy więc po prostu wrócić do producentów i poprosić raz jeszcze,
{110828}{110891}spróbować dostać od nich zwrot pieniędzy.
{110891}{110942}Odpowiedzieliśmy, mówiąc, wiecie,
{110942}{111062}próbowaliśmy i nie jest to możliwe, potrzebujemy, żeby Microsoft wziął sprawy w swoje ręce.
{111071}{111149}A oni wciąż powtarzali swoją kwestię...
{111149}{111239}"Musicie pójść do producentów i tam dostać zwroty."
{111254}{111419}Mieliśmy około 150 osób, z połowa z nich miała znaki, afisze i takie, więc...
{111434}{111539}W końcu spotkaliśmy się na tym podwórku.
{111554}{111659}Po prostu spotkaliśmy się, zebraliśmy na zewnątrz,
{111658}{111808}różni ludzie przysyłali grupki, ludzie z obozu FreeBSD przysłali paru kolesi.
{111808}{111928}Eric Raymond i Chris ostatecznie mieli dla nas dostać się na górę.
{111937}{112006}Zablokowali nam windę.
{112006}{112042}[ Gdzie są biura? ]
{112042}{112108}Biura są tam, na dziewiątym piętrze.
{112168}{112231}Mieliśmy całkiem ciekawe informacje w prasie.
{112237}{112273}Wydaje się, że wynikiem było, że
{112273}{112393}Toshiba umożliwił zakup laptopa bez systemu operacyjnego.
{112414}{112468}To małe zwycięstwo, lecz...
{112471}{112591}Teraz, firmy takie jak IBM czy...
{112593}{112662}mnóstwo innych producentów pozwalają na...
{112662}{112740}zakup maszyn bez systemu Windows.
{113007}{113091}Kiedy byłem dzieckiem i poszedłem do szkoły,
{113091}{113160}nauczyciele próbowali nas nauczyć dzielenia się.
{113160}{113220}Powiedzieli, że jeśli przyniesiesz jakieś cukierki,
{113220}{113313}nie możesz zjeść ich sam, powinieneś podzielić się z innymi dziećmi.
{113313}{113481}Lecz teraz władze nakazują nauczycielom uczyć dzieci mówienia "Tak" licencjom.
{113481}{113571}Jeśli przyniesiesz jakiś program do szkoły, "Ooo! Nie, nie dziel się nim...
{113571}{113691}...dzielenie się oznacza, że jesteś piratem, dzieląc się pójdziesz do więzienia."
{113696}{113816}Nie tak powinno pracować społeczeństwo. Potrzebujemy dobrej woli,
{113846}{113966}chęci pomocy innym ludziom, przynajmniej wtedy, gdy nie jest to zbyt trudne,
{113975}{114041}ponieważ to jest podstawa społeczności,
{114041}{114116}to jest fundament.
{114116}{114233}Właśnie to odróżnia społeczeństwo od brutalnej dżungli.
{114233}{114269}[ A co, jeśli ludzie mówią, że
{114269}{114362}piractwo eliminuje motywację zysków...
{114362}{114416}...i kreatywną pracę, programy. Czy nie... ]
{114416}{114506}Po pierwsze i najważniejsze,
{114506}{114626}ludzie zarabiają na tworzeniu Wolnego Oprogramowania,
{114625}{114769}a po drugie, wolność posiadania społeczności jest ważniejsza.
{114775}{114889}[ Ludzie często patrzą na Wolne Oprogramowanie i Otwarte Źródła i myślą...
{114889}{114985}Skoro powinieneś dzielić się tym i robić to dla innych,
{114985}{115057}czy to nie wygląda komunistycznie? Jaka jest twoja odpowiedź? ]
{115057}{115171}Absolutna bzdura, strasznie mnie denerwuje, gdy ludzie to robią.
{115171}{115315}Jeszcze w 1989 komunizm byłby komplementem.
{115321}{115393}Słowo, które wtedy używano, to "szalony",
{115393}{115450}a ja chciałem, żeby używali kapitalizmu.
{115450}{115555}Komunizm jest ideologią zmuszającą do dzielenia się.
{115558}{115666}Jeśli się nie dzielisz, trafiasz do więzienia lub zostajesz zabity.
{115671}{115854}W 1990, mieliśmy wizytę od dyrektora instytutu z Uniwersytetu Moskiewskiego,
{115857}{115974}widziałem go właściwie w Helsinkach dwa tygodnie wcześniej.
{116010}{116064}W każdym razie, ten dyrektor przyszedł do nas,
{116070}{116184}Richard Stallman zasugerował, żeby odwiedził Cygnusa,
{116184}{116304}ponieważ był zainteresowany w zrozumieniu, jak model Wolnego Oprogramowania...
{116304}{116457}może być wykorzystany dla stymulacji innowacji w Rosji,
{116463}{116583}a byliśmy lekko tajemniczy, jeśli chodzi o nasz plan biznesowy,
{116588}{116669}sami wiecie, nie byliśmy do końca pewni, czy to podziała,
{116669}{116753}nie chcieliśmy wyglądać zbyt głupio, gdyby nie poszło.
{116753}{116822}Lecz byłem bardzo otwarty.
{116822}{116939}Im więcej mówiłem, tym bardziej potrząsał głową z dezaprobatą,
{116945}{117053}aż w końcu spytałem się, "O co chodzi?"
{117053}{117203}A on odpowiedział, "To brzmi zbyt podobnie do komunizmu, żeby udało się w Rosji."
{117263}{117383}Musiałeś pójść do Gułagu i skończyć w grobie zbiorowym z pociskiem z tyłu głowy.
{117383}{117503}Otwarte Źródła to nie jest komunizm, bo nie zmusza ludzi do niczego.
{117563}{117653}Karol Marx nie wynalazł pomagania sąsiadowi.
{117706}{117826}Mieć dobra wspólne nie jest komunistyczne,
{117829}{118030}istniały na długo przed wynalezieniem komunizmu jako ustroju politycznego.
{118054}{118117}W naszym życiu jest wiele dóbr wspólnych.
{118117}{118180}Na przykład, jeździmy po szosach,
{118180}{118282}czymś, co jest utrzymywane dla wspólnego dobra.
{118282}{118402}Szufladkowanie naszego modelu biznesowego...
{118420}{118483}oznacza zgubienie właściwego sensu.
{118483}{118516}Niezależnie od tego, czy jest komunistyczny, czy kapitalistyczny,
{118516}{118624}nazwa się nie liczy, pytaniem jest tylko,
{118623}{118731}ile możesz zrobić, jak skalowalny jest interes,
{118731}{118830}jakie są rodzaje problemów, jaki poziom innowacji jesteś w stanie utrzymać.
{118830}{118941}Jakkolwiek chcesz to nazwać, to wyłącznie twoja sprawa.
{118983}{119079}Dobry Czas Rewolucji
{119798}{119843}Wielu ludzi uznało,
{119843}{119930}że sierpniowy LinuxWorld jest "imprezą pokazania się Linuksa",
{119930}{120050}Linus Torvalds był tym rozśmieszony, powiedział, "Co? Linux był gejem?"
{120110}{120200}Lecz niektórzy ludzie mówili, "Tak, to był nasz bal debiutowy."
{120218}{120251}To było wtedy, gdy...
{120251}{120371}Bogowie linuksowi oraz hackerzy sprzętu naprawdę się zebrali.
{120673}{120763}O godzinie trzeciej 10 sierpnia 1999,
{120763}{120871}Linus Torvalds przekazał myśl przewodnią na LinuxWorld.
{120871}{121006}Tłum 6000 ludzi zaczął zbierać się w kolejkę o dwunastej.
{121593}{121668}Panie i panowie, powitajmy Larryego Augustina...
{121668}{121842}Przywódca Konferencji LinuxWorld i Prezes VA Linux Systems.
{122088}{122178}Ci kolesie muszą klaskać, zapłaciłem im.
{122178}{122307}Dziękuję za przybycie tu, wygląda na to, że na razie był to świetny pokaz.
{122307}{122496}Spróbuję unikać blasku świateł.
{122502}{122598}Myślę, że wciąż jest masa ludzi, mimo tego, że to już drugi taki pokaz,
{122597}{122702}Wydaje mi się, że wciąż mnóstwo ludzi nie do końca kapuje...
{122702}{122777}...co jest takiego ekscytującego w Linuksie.
{122777}{122837}Zaraz za drzwiami odbywa się świetny pokaz,
{122837}{122918}są wielkie wystawy i wszystko inne,
{122918}{123065}ale to ludzie, którzy tu są, wnieśli tu największy wkład, nie te firmy.
{123065}{123152}Kolejną osobę znacie pewnie wszyscy,
{123152}{123239}więc nie muszę jej przedstawiać.
{123239}{123347}Panie i Panowie, Linus Torvalds.
{123347}{123437}Linus
{123586}{123616}Dziękuję.
{123706}{123766}Spokojnie.
{123931}{123991}Spokojnie.
{123991}{124036}Powiedzcie "uuuu".
{124036}{124066}taaak.
{124072}{124174}Nie chcę po prostu dać kolejnego, typowego przemówienia,
{124174}{124219}bo uważam je za nudne,
{124219}{124339}większość z was pewnie też uważa je za nudne, bo słyszeliście je z dziesięć razy.
{124366}{124447}Lecz, po aktualizacjach technicznych, spróbujemy...
{124447}{124582}...czy można przeprowadzić sesję pytań i odpowiedzi z 5,000 ludzi,
{124584}{124665}czy ilu tam was jest,
{124695}{124761}może się chyba nie udać,
{124761}{124872}bo jedna z tych 5,000 osób jest cholernie głośna.
{124872}{124905}Jedną z rzeczy, którą zrobię,
{124905}{125025}a którą robię przy każdym z moich przemówień jest wyrażenie wdzięczności.
{125037}{125130}Chciałbym potwierdzić ten fakt, że...
{125130}{125205}...nie robiłem sam Linuksa.
{125205}{125265}RHAT IPO: 11 sierpnia 1999
{125265}{125376}Red Hat Software stało się pierwszą spółką linuksową, która trafiła na giełdę.
{125376}{125436}Red Hat, w górę o 228%
{125436}{125529}To są akcje, na które wszyscy czekali.
{125529}{125604}Oni zajmują się systemem operacyjnym Linux.
{125804}{125924}R-H-A-T, wiem.
{125954}{125984}Wszystko, co się tu dzieje dziś,
{125984}{126086}to komentarze o cenach akcji, cały ranek,
{126086}{126191}wiesz, było 41, było 42, było 47,
{126191}{126278}było 53, było 51...
{126278}{126392}Każdy komputer w tym pomieszczeniu
{126392}{126512}jest ustawiony na konta handlu elektronicznego lub konta maklerskie, wszyscy znają cenę Red Hata.
{126536}{126611}Nie wierzę. 47
{126610}{126664}Właśnie słyszałem 53.
{126664}{126694}O rany.
{126694}{126754}Ej, nie kupiłem.
{126754}{126796}Nie kupiłeś?
{126796}{126862}Nie, nie kupiłem.
{126862}{126913}Powinienem był kupić, ale...
{126913}{126961}Całkiem nieźle.
{126961}{127006}Czy to... Czy to....
{127006}{127045}Nie wiecie, panowie?
{127045}{127078}Właściwie,
{127078}{127147}sukces Red Hata pokazał,
{127147}{127252}że na Linuksie można odnieść sukces, łatwiej więc jest nam go promować.
{127752}{127842}Rob Malda (CmdrTaco) ... o akcjach Red Hata
{127842}{127902}Było troszkę podziałów.
{127902}{127932}Jest duża ilość osób,
{127932}{127962}którzy są w to wplątani,
{127962}{128001}i denerwuje ich trochę to, że,
{128001}{128094}wiesz, ciężko pracują, ale naprawdę nie dostają...
{128094}{128169}może jakiegoś uczciwego udziału.
{128169}{128205}Niektórzy ludzie zostają oszkalowani.
{128205}{128238}Zrozumiesz to lepiej,
{128238}{128304}kiedy zobaczysz to na listach mailingowych lub Slashdocie, wiesz,
{128304}{128478}Ten facet jest naprawdę zły, bo nie miał okazji, nie miał okazji...
{128511}{128553}żeby zakupić akcje Red Hata.
{128553}{128703}Nie miał okazji... żeby otrzymać pracę od tej innej firmy, wiesz.
{128717}{128822}Ale, szokującą tajemnicą tutaj jest to,
{128822}{128915}że większośći z tych hardkorowych kolesiów nie obchodzi to wszystko za bardzo.
{128915}{128969}Ci ludzie, którzy są w tym naprawde głęboko zakopani.
{128969}{129041}Piszą ten kod, bo go potrzebują.
{129050}{129113}Zaprosiliśmy tu Richarda Stallmana,
{129113}{129215}który jest założycielem Fundacji Wolnego Oprogramowania,
{129215}{129272}oraz Tima Ney, który jest dyrektorem zarządzania.
{129272}{129371}Oto i on.  Hahahahaha
{129371}{129437}Oto jest.
{129461}{129605}Richard, widziałem, jak bawiłeś się swoim rejestratorem w Paryżu na tej konferencji linuksowej,
{129604}{129646}ale nie miałem ścieżek audio.
{129646}{129712}Czy mógłbyś dodać audio do...
{129712}{129772}strumienia wideo następnym razem?
{129772}{129838}Nie mam nad tym żadnej kontroli,
{129838}{129958}niestety można to zrobić tylko za pomocą nie-wolnego oprogramowania.
{130063}{130162}Damy ci nagrodę, a zanim cokolwiek powiesz,
{130162}{130309}damy Timowi i tobie potrzymać wyobrażenie wkładu
{130315}{130384}dla Fundacji Wolnego Oprogramowania.
{130384}{130504}Nastąpiło wiele ironicznych rzeczy,
{130516}{130600}ale żadna taka, jak ta.
{130599}{130707}Przekazanie nagrody Linusa Tovarldsa Fundacji Wolnego Oprogramowania
{130707}{130827}jest jak przekazanie nagrody Hana Solo flocie Rebelii.
{130965}{131139}Może niektórzy z was nie rozumieją, jak daleko sięga ta analogia.
{131193}{131298}Pozwólcie mi powiedzieć, jak do tego doszliśmy,
{131298}{131343}zobaczyć, co się stało.
{131343}{131421}15 lat temu, jeśli chciałeś używać komputera,
{131421}{131541}musiałeś użyć oprogramowania własnościowego,
{131568}{131649}oprogramowania, które dzieli i podporządkowuje użytkowników.
{131648}{131705}Ale większość ludzi po prostu...
{131705}{131744}Mnóstwo ludzi nie lubiało tego.
{131744}{131789}Nie widzieli niestety alternatywy.
{131789}{131903}Ale niektórzy z nas byli zdeterminowani, żeby stworzyć alternatywę.
{131903}{132023}Powiedzieliśmy, że stworzymy wolny system operacyjny,
{132026}{132080}system operacyjny z wolnego oprogramowania,
{132080}{132251}który da ludziom wolność używania swych komputerów.
{132269}{132347}Teraz wielu ludzi powiedziało, "Niezły pomysł,
{132347}{132416}ale to jest tak trudne, nigdy tego nie ukończycie,
{132416}{132533}nie chcę brać w tym udziału, nie wierzę, że wam się uda."
{132533}{132617}Na szczęście nie każdy tak uważał.
{132616}{132733}Wiedzieliśmy, że kiedyś ukończymy jądro.
{132733}{132772}Ale okazało się, że
{132772}{132865}ktoś inny wykonał lepsze jądro, zanim my to zrobiliśmy.
{132865}{132973}Mieliśmy ogólną strategię,
{132973}{133081}od głoszenia tego, jak bardzo ważna jest wolność,
{133081}{133201}do wolności, którą można mieć, albo nie można, gdy używa się komputera.
{133222}{133285}Co możemy zrobić? Według mnie,
{133285}{133465}jedynym sposobem, żeby ta strategia działała dalej,
{133477}{133651}jest przekazywanie innym, że używany system operacyjny to naprawdę system GNU.
{133653}{133719}Oczywiście lekko zmodyfikowany.
{133752}{133809}Gdy ludzie będą to wiedzieć,
{133809}{133914}poznają powody, dla których stworzyliśmy ten system.
{133914}{133971}Pomyślą o tych problemach.
{133971}{134055}I część z nich się z nami zgodzi.
{134055}{134154}Więc proszę, mówcie wszystkim, że to jest system GNU.
{134154}{134274}To jest kombinacja GNU i Linuksa, więc nazywamy go GNU/Linux.
{134454}{134553}[ Larry, kiedy robiłes Stanford 8, 9 lat temu doktorat,
{134553}{134604}myślałeś o tym, że będziesz w takiej sytuacji? ]
{134603}{134630}Nie.
{134630}{134672}[ Bez żartów. ]
{134672}{134729}Nie, naprawdę nie myślałem o tym.
{134729}{134813}[ Więc myślałeś, że kim będziesz, gdy zdobędziesz doktorat? ]
{134813}{134855}To jest dobre pytanie,
{134855}{134924}gdyż nie miałem wtedy żadnego dobrego pomysłu.
{134924}{135023}Oto i jesteśmy na tym wielkim pokazie.
{135023}{135113}Są tu ludzie, którzy mają fioła na punkcie Linuksa.
{135113}{135215}6,200 osób wparowało do jednego pomieszczenia,
{135215}{135314}żeby obejrzeć przemówienie Linusa tamtego wieczoru.
{135314}{135362}Oto jesteśmy, z tymi wszystkimi,
{135362}{135443}wiecie, stoiskami wszędzie wokół.
{135443}{135536}Nie miałem pojęcia, że to się kiedyś stanie.
{135536}{135620}Przecież to jest tylko malutki system operacyjny, z którym jesteśmy szczęśliwi,
{135619}{135679}którym interesowało się tylko paru ludzi.
{135679}{135739}Myślałem, że będę miał malutki, milutki interes w konsultacjach.
{135739}{135781}Nagle jestem tutaj,
{135781}{135856}na tym wielkim pokazie.
{135856}{135886}To jest po prostu niesamowite.
{135886}{135982}Znaczy, rok temu, mógłbyś popatrzeć i powiedzieć, to będzie duże,
{135982}{136036}Wszyscy będący na imprezie mówią,
{136036}{136108}"Wiesz, impreza była duża w tamtym roku,
{136108}{136198}czy w tym będzie tak samo wielka?"
{136201}{136237}Wtedy można przypomnieć,
{136237}{136303}"Wiecie, poprzedni rok był dopiero sześć miesięcy temu."
{136306}{136363}A wtedy mówią "O, czas Linuksa".
{137163}{137229}Więc, mówiąc o akcjach...
{137229}{137409}przybyliśmy do San Diego we wtorkową noc.
{137418}{137538}Spędziliśmy poranek środy, spotykając się z inwestorami w San Diego.
{137550}{137592}Odjechaliśmy do San Francisco,
{137591}{137708}spędziliśmy popołudnie środy na spotkaniach z inwestorami w San Francisco.
{137708}{137735}VA Linux wybrała 9 grudnia 1999 jako dzień otwarcia handlu akcjami.
{137735}{137837}Czwartkowy poranek był czasem,
{137837}{137912}w którym naszymi akcjami zacznie się handlować publicznie.
{137912}{138026}Więc dobrze, że skończyliśmy wycieczkę w San Francisco,
{138026}{138143}bo mogliśmy pójść następnego ranka,
{138143}{138200}żeby oglądać oferty.
{138200}{138320}W San Francisco byliśmy wystarczająco blisko do firmy oraz rodzin,
{138320}{138440}mogliśmy zapraszać ludzi, żeby przyłączyli się do nas w pierwszym handlu.
{138440}{138533}Zaprosiłem moją żonę, zaprosiliśmy Linusa i Tove,
{138533}{138638}wielu innych przyjaciół i pracowników firmy.
{138637}{138682}Gdy zapraszamy Linusa i Tove,
{138682}{138775}oni mają dwoje młodych dzieci,
{138775}{138835}a ja mam córkę, Andreę.
{138835}{138880}Zawsze bierzemy dzieci ze sobą.
{138880}{138940}poszliśmy więc do obrzaru handlowego
{138940}{139012}z tymi wszystkimi handlarzami, a tu pokazują się te trzyletnie dzieci
{139012}{139081}biegające po okolicy i ścigające się
{139081}{139111}wokół obszaru handlowego.
{139111}{139267}Więc weszliśmy, ja z Linusem, na obszar handlowy,
{139270}{139309}wszyscy byli bardzo podnieceni.
{139309}{139405}Pytaliśmy się ich, "Jak idzie? Czy będzie dobrze?".
{139405}{139489}Mówili, "Jesteśmy naprawdę podekscytowani,
{139489}{139525}Myślę, ze wszystko idzie dobrze.
{139525}{139633}Nie chcemy nic mówić, nie chcemy przynieść pecha."
{139632}{139752}Weszliśmy. Był tam duży ekran TV pokazujący kanał CNBC.
{139770}{139890}Było dla nas zaskakujące, że tematem dnia był Linux.
{139893}{139965}Teraz, to te akcje naprawdę pójdą w górę.
{139965}{140031}A skoro mówię, że tak będzie, to rzeczywiście pójdą w górę.
{140031}{140091}Szacunki, jakie słyszę, są oszałamiające.
{140091}{140196}Obserwujcie VA Linux Systems. Startuje dziś o 12:40.
{140196}{140247}Symbol to L-N-U-X.
{140247}{140355}Dostawca serwerów i stacji roboczych wielkiej skali,
{140355}{140421}zaprojektowanych dla systemu operacyjnego Linux.
{140421}{140604}Oryginalna cena tych akcji była na poziomie 11 do 13 dolarów, potem 21 do 23, potem 28 do 30.
{140609}{140708}Wycenione na 30, a szacunków, jakie słyszę, nie będę powtarzać,
{140708}{140747}ponieważ nie mam potwierdzenia.
{140747}{140894}Lecz jeśli są prawdziwe, opadną wszystkim szczęki, kiedy nastąpi start o 12:40.
{140894}{140966}Powiedziałem do Linusa "Kurczę, czy pomyślałbyś kiedyś,
{140966}{141122}wiesz, że wejdziesz tu kiedyś i Linux będzie GŁÓWNYM tematem CNBC?".
{141140}{141221}Linus powiedział w swój żartobliwy sposób, "Absolutnie!".
{141233}{141338}Więc wszedliśmy, pokazali nam nadchodzące polecenia kupna i sprzedaży...
{141338}{141398}i to jest niewiarygodne.
{141398}{141506}Widzieliśmy liczby typu 320 dolarów, 340 dolarów na udział.
{141524}{141581}Jestem kompletnie zszokowany.
{141580}{141739}Ta cena przewyższyła już 10 razy początkową, proponowaną wycenę. To było niesamowite.
{141748}{141868}Pamiętam, że Linus po prostu klepał mnie po plecach i mówił,
{141868}{141988}wiecie, "Zrelaksuj się...", ale to było bardzo ekscytujące.
{141988}{142075}Byliśmy, to było po prostu zaskakujące. Byliśmy oszołomieni.
{142087}{142177}Mieliśmy szczęście, że udało nam się wrócić do biur,
{142177}{142291}byliśmy w San Francisco, więc mogliśmy wrócić do biur VA,
{142291}{142366}żeby zobaczyć wszystkich w biurze, zobaczyć, co myślą.
{142366}{142513}Kiedy wróciliśmy, każdy był oczywiście bardzo podekscytowany.
{142531}{142612}Sprzedaż akcji szła niesamowicie dobrze.
{142611}{142719}Mieliśmy taką małą imprezę.
{142719}{142770}To było interesujące, kiedy świętowaliśmy,
{142770}{142845}mnóstwo ludzi wciąż próbowało pracować.
{142845}{142959}Przypominam sobie krzyki, "Bądźcie cicho!", "Rozmawiam przez telefon!", "Pracujemy!",
{142959}{143070}Kiedy weszliśmy do biur,
{143070}{143184}dałem prezentację dróg rozwoju
{143184}{143238}dla pracowników w biurze,
{143238}{143331}aby mogli wiedzieć, co mówiliśmy inwestorom,
{143331}{143439}a także zrozumieli, co dla nich przygotowaliśmy.
{143439}{143700}Dziś na topie jest VA Linux, teraz w górę o 766% z 235 dolarów do 265.
{143705}{143777}Najlepszy IPO, jaki był.
{143777}{143942}Dotychczas najlepszy był Sycamore Networks, który był wyceniony na 38 dolarów, a jego wartość skoczyła do $270.
{143951}{144020}Rekord właśnie został pobity. A swoją drogą...
{144020}{144140}[ Jak się czujesz, wiedząc, że potencjalnie miliardy dolarów bogactwa są zarabiane
{144146}{144266}dzięki twojemu tworowi, a nic z tego nie zarabiasz? ]
{144284}{144386}Gdybym nie udostępnił Linuksa,
{144386}{144485}również nie otrzymałbym żadnych pieniędzy.
{144485}{144572}Więc mam na myśli, że jest to sytuacja typu zwycięstwo-zwycięstwo.
{144571}{144775}Sam fakt, że jest mnóstwo komercyjnych spółek,
{144778}{144955}oznacza, że jest mnóstwo ludzi, którzy pracują nad Linuksem.
{144970}{145051}I teraz są opłacani za to, co chcą robić.
{145051}{145189}I czuję się z tym dobrze, bo chciałem, żeby oni pracowali nad Linuksem.
{145836}{145995}Calutki projekt GNU to tak naprawdę jeden wielki hack.
{146010}{146130}Jeden wielki akt wywrotowej, rozrywkowej pomysłowości,
{146130}{146313}mający na celu zmianę społeczeństwa na lepsze, bo jestem zainteresowany wyłącznie w zmienianiu go na lepsze,
{146316}{146442}lecz w wymyślny sposób.
{146448}{146568}Cześć, jesteśmy GNU/Stallmans, a to jest "Pieśń Wolnego Oprogramowania"
{146597}{146705}Przyłącz się do nas i dziel się oprogramowaniem;
{146705}{146909}Będziecie wolni, hackerzy, będziecie wolni.
{146936}{146960}Będziecie wolni, hackerzy, będziecie wolni.
{147191}{147284}Sknery mogą mieć kupę szmalu,
{147284}{147506}To prawda, hackerzy, to prawda.
{147559}{147661}Lecz nie mogą pomóc sąsiadom;
{147661}{147901}To niedobrze, hackerzy, to niedobrze.
{148027}{148117}Gdy mieć będziemy dużo wolnego oprogramowania
{148117}{148336}Na wezwanie, hackerzy, na wezwanie,
{148399}{148495}Wyrzucimy te brudne licencje
{148495}{148729}Nawet więcej, hackerzy, nawet więcej.
{149777}{149876}Przyłącz się do nas i dziel się oprogramowaniem;
{149876}{150092}Będziecie wolni, hackerzy, będziecie wolni.
{150149}{150239}Przyłącz się do nas i dziel się oprogramowaniem;
{150239}{150437}Będziecie wolni, hackerzy, będziecie wolni.
{150503}{150587}O tak, będziecie wolni
{150586}{150637}Powinniście wiedzieć
{150637}{150724}Że będziecie wolni. [ powtórzenie ]
{150724}{150781}Powinniście wiedzieć
{150781}{150901}Że będziecie wolni. [ powtórzenie ]
{150994}{151114}Że będziecie wolni. [ powtórzenie ]
{151114}{151214}>> Tłumaczenie: Marek "Tilk" Materzok <tilk@lucifer.czad.org> <<
{151239}{151364}Odwiedź www.NAPiSY.info